Göçmen Kaçakçılığı Suçu ve Cezası

CK 79. Maddesi uyarınca göçmen kaçakçılığı suç olarak kabul edilen yasaya aykırı bir fiildir. Kanuna uygun olmayan yollardan maddi menfaat elde etmek amacı ile Türkiye’ye insan sokmak veya Türkiye’den başka bir ülkeye insan çıkarmak suç teşkil eder.
Seçimlik hareketlerle işlenebilen göçmen kaçakçılığı suçu maddi menfaat temini için işlenir. Bu suça teşebbüs edilmiş olsa dahi teşebbüs hükümleri uyarınca hareket edilmemektedir. Suça teşebbüsün cezası verilirken suç tamamlanmış olarak kabul edilir.
Seçimlik hareketler ise bir yabancının yasa dışı yollardan ülkeye sokulması, ülkede kalmasının sağlanması ve yabancı ya da Türk vatandaşı bir kişinin yurt dışına çıkması için imkan temin edilmesidir.
Göçmen Kaçakçılığı Suçu ve Unsurları
Göçmen kaçakçılığı suçu ve unsurları incelendiğinde bu suçun özel kasta müsait olduğu görülmektedir. Suç işlenirken doğrudan ya da dolaylı yollardan maddi yarar temin edilmesi amaçlanır. Failin bu suç sebebi ile yargılanabilmesi için maddi çıkar elde etmek amacı ile hareket etmiş olması gerekir.
Suçta manevi unsur maddi yarar temin etme amacıdır. Suçun işlenişi sırasında tamamlanması için maddi yararın elde edilip edilmediğinin önemi bulunmaz. Amaç maddi yarar temini olduğu sürece suçun tamamlanması bakımından yeterli bulunur.
Suçun maddi unsurları; doğrudan ya da dolaylı olarak maddi menfaat temini amacı ile yabancı bir kişinin hukuk dışı yollarla ülkeye sokulması, ülkede kalması için imkan temin edilmesi, Türk vatandaşı ya da yabancı kişinin ülke dışına çıkmasına olanak yaratılmasıdır.
Göçmen Kaçakçılığı Suçu Seçimlik Hareketler
Göçmen kaçakçılığı suçu seçimlik hareketler sergilenerek işlenebilen bir suçtur. Bu suçun seçimlik hareketleri ise aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Yabancı bir kişi kanuna uygun olmayan yollar kullanılmak sureti ile ülkeye sokulduğunda seçimlik hareketlerden biri ortaya çıkar.
- Yabancı kişinin Türkiye’de sürekli olarak kalabilmesi için bazı koşulların yerine getirilmiş olması gerekir. Bu koşulları sağlamadığı halde yabancı kişiye ülkede kalması için imkan temin etme de göçmen kaçakçılığı suçunun seçimlik hareketlerinden biridir.
- Türk vatandaşı olan kişilerin ya da yabancı ülke vatandaşlığına sahip olanların yurt dışına çıkması için imkan sağlanması da göçmen kaçakçılığı suçunun seçimlik hareketleri arasında yer alır.
Göçmen Kaçakçılığı Suçu Cezası
Türk Ceza Kanunu 79. Madde kapsamında göçmen kaçakçılığı yapanlar hapis cezası ve adli para cezası ile cezalandırılmaktadır. Bu suç işlendiği takdirde faile 5 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası ve 10.000 güne kadar da adli para cezası uygulanır.
Bu suç nitelikli olarak işlenmiş ise ve daha fazla ceza gerektiren haller ortaya çıktığında verilen cezalar aşağıdaki gibi olur:
- Cezanın yarıdan 2/3 oranına kadar artmasına sebep olan durumlar ortaya çıktığında örneğin mağdurların hayatı tehlikeye düşmüş ise , onur kırıcı bir muamele ile karşılaşmaları durumunda verilen cezada artış olur.
- Birden fazla kişi bu suçu beraber işlerse verilen ceza yarı oranda artar.
- Bir örgüt faaliyeti kapsamında işlenen göçmen kaçakçılığı suçu için verilen ceza yarıdan bir kata kadar artış göstermektedir.
- Tüzel kişinin göçmen kaçakçılığı suçunu işlemesi halinde de tüzel kişinin hakkında güvenlik tedbirleri uygulanır.
- Suça teşebbüs edilmiş olsa da suç tamamlanmış gibi kabul edileceğinden verilecek ceza somut olaya bağlı olarak değerlendirilir.
Cezası bakımından mühim sonuçları beraberinde getiren bu suça ilişkin etkili bir müdafaa yapılabilmesi için başarılı bir ceza avukatı desteğinin önemi açıktır.
Göçmen Kaçakçılığı Suçu Adli Para Cezasına Çevirme
Adli para cezası tek başına verilebileceği gibi hapis cezasına ilaveten de uygulanabilen bir yaptırımdır. Kanun koyucu adli para cezasına çevrilme için bir takım şartların varlığını gerekli görür. Bu koşullar sağlandığında hükmolunan cezalar adli para cezasına çevrilebilmektedir.
Göçmen kaçakçılığı suçu adli para cezasına çevrilme bakımından uygun bir suç tipi değildir. Bu suç kapsamında hükmolunan hapis cezasının adli para cezasına çevrilebilmesi mümkün olmamaktadır.
Göçmen Kaçakçılığı Suçu Erteleme
Erteleme olarak adlandırılan hukuki uygulamada mahkemece verilmiş olan cezanın cezaevinde çekilmesinden koşullu olarak vaz geçildiği görülmektedir. Erteleme hükümleri uygulandığında failin şartları yerine getirmesi zorunludur.
Göçmen kaçakçılığı suçu erteleme hükümleri kapsamında yer almayan bir suç tipidir. Göçmen kaçakçılığı suçu sebebi ile yargılanan faile erteleme hükümleri uygulanamamaktadır.
Göçmen Kaçakçılığı Suçu HAGB
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı alındığı takdirde sanık hakkında mahkemenin hüküm verdiği karar belirli şartlar sağlanırsa açıklanmaz. Fail, hakkındaki hükmün hiçbir sonuç doğurmayacak şekilde sonlanmasına, davanın düşmesine olanak tanıyan HAGB kararı verilmiş ise failin kanunda sayılan koşulları yerine getirmesi mecburidir.
Göçmen kaçakçılığı suçu HAGB kararı verilmesi için uygun bir suç türü değildir. Bu sebeple göçmen kaçakçılığı suçu işlendiğinde hükmün açıklanmasının geri bırakılması ceza muhakemesi kurumuna başvurulamamaktadır.
Göçmen Kaçakçılığı Suçu Şikayet
Göçmen kaçakçılığı suçu şikayet koşulu aranmayan suçlardan biridir. Şikayet şartı olmadığından savcılık olayı haber aldığında soruşturma başlatma yetkisi ile hareket eder. Savcılık re ‘sen harekete geçtiğinde ise yeterli suç şüphesi oluşturacak delil temin ederse iddianame hazırlamak sureti ile kamu davasını açar.
Göçmen kaçakçılığı suçu şikayete tabi suçlar arasında olmadığından şikayet süresi de bulunmamaktadır. Bu suç dava zamanaşımı süresi içerisinde iken her zaman soruşturulabilmektedir.
Göçmen Kaçakçılığı Suçu Zamanaşımı
Göçmen kaçakçılığı suçu zamanaşımı süresi 15 yıldır. Dava zamanaşımı süresi içerisinde bu suç her zaman soruşturulabilir. Dava zamanaşımı suçun işlendiği tarihten itibaren geçerli olur. Bu süre içindeyken halen bir dava açılmaması durumunda dava hakkı ortadan kalkar.
Dava zamanaşımı suresi içinde dava açılıp hukuki süresi içinde sonlandırılmadığı takdirde de davanın düşmesi söz konusu olacağından bu sürelere riayet edilmesi hak kaybının önüne geçilebilmesi açısından önemlidir.
Göçmen Kaçakçılığı Suçu Uzlaşma
Göçmen kaçakçılığı suçu uzlaşma müessesesi için uygun bir suç tipi değildir. Uzlaşma uygulandığında suç isnadı altında olan kişi ile suçtan mağdur olan bir uzlaştırmacı vasıtası ile iletişim kurar. Bu iletişim sonucunda da taraflar arasında anlaşma sağlanmaya çalışılır. Göçmen kaçakçılığı suçu uzlaşma hükümlerinin uygulanabileceği bir suç tipi değildir.
Göçmen kaçakçılığı suçu görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesi’dir. Göçmen kaçakçılığı suçu sebebi ile uluslararası toplum düzeninin korunması hukuki yarar kapsamında ele alınmaktadır.
Göçmen Kaçakçılığı ve İnsan Ticareti Suçu
Göçmen kaçakçılığı suçu ve insan ticareti suçunda icrai hareketler benzer olmakla beraber belirgin farklılıklar bulunmaktadır. Her iki suç kastla işlenir. Bu suçlarda kasıt olmasına rağmen saikler farklıdır.
İnsan ticareti suçunda fuhuş yaptırma, esarete tabi kılma, hizmet ettirme, zorla çalıştırma ya da organların verilmesine zorlama gibi etmenler yer alır. Göçmen kaçakçılığı suçunda ise doğrudan veya dolaylı yollardan menfaat temini söz konusudur.
Mağdur göçmen kaçakçılığı suçunda rızası ile hareket eder. İnsan ticareti suçunda mağdurun rızası yoktur. İnsan ticareti suçunda mağdurun sömürüsü sürekli bir biçimde devam eder. Göçmen kaçakçılığı suçu işlenirken mağdura zor kullanılmaz. Diğer suçta ise mağdura karşı zor kullanma söz konusudur.
Sıkça Sorulan Sorular
Göçmen Kaçakçılığı Suçu Şikayet Süresi Nedir?
Göçmen kaçakçılığı suçu şikayete tabi suçlar arasında olmadığından şikayet süresi bulunmaz. Dava zamanaşımı süresi içindeyken her zaman savcılık bu suça istinaden kendiliğinden soruşturma başlatma yetkisine sahiptir.
Göçmen Kaçakçılığı Suçu Nedir?
Göçmen kaçakçılığı suçu doğrudan veya dolaylı yollar kullanılmak sureti ile maddi yarar sağlamak için ülkeye hukuka aykırı yollardan insan sokulması, ülkede kalmasının sağlanması veya ülkede yaşayan Türk vatandaşı ya da yabancı kişilerin yasa dışı biçimde yabancı ülkeye çıkışına olanak yaratılmasıdır.
Göçmen Kaçakçılığı Suçu Cezası Ne Kadar?
Göçmen kaçakçılığı suçunu işleyen faile 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası verileceği gibi 10.000 güne kadar da adli para cezası kesilir. Bu suçun teşebbüs aşamasında kalıp kalmadığına bakılmaksızın her şekilde cezalandırıldığı görülmektedir.