Silah Ticareti ve Kaçakçılığı Suçu Cezası

Avukat Görkem DemircanNisan 23, 2024

238 9 dakika okuma süresi

Silah Ticareti ve Kaçakçılığı Suçu Cezası

6136 sayılı kanunda düzenlenen kaçakçılık suçları arasında silah kaçakçılığı suçu da yer alır. Bu suçun oluşumu ateşli silahların kanun dışı yollarla yabancı bir ülkeden Türkiye’ye sokulması, sokmaya teşebbüs edilmesi, Türkiye’ye sokulmasına aracılık edilmesi iledir.

Silah ticareti suçunun oluşması için kanuna aykırı olarak Türkiye’ye sokulmuş olan ya da burada üretilen ateşli silahların satılması, satmaya aracılık edilmesi ya da satma amacı ile bulundurulması gerekir.

Silah nakli suçu için kanuna aykırı yollardan Türkiye’ye sokulmuş olan ya da ülkede üretilen ateşli silahların bir yerden başka bir yere taşınması, nakledilmesi ya da nakletmek için bilerek aracılık edilmesi icap eder.

Silah imalatı ise kanuna aykırı yollardan Türkiye’de mermi, silah, bomba, patlayıcı madde ve benzerlerinin imal edilmesi sureti ile oluşmaktadır. Ayrıca, silah ticareti ve kaçakçılığı suçu hakkında ciddi yaptırımlar öngörüldüğü için soruşturma veya kovuşturma aşamalarında tecrübeli bir ceza avukatının desteğine başvurulması faydalı olacaktır.

Yazı - İçindekiler

Silah Ticareti Suçu

6136 sayılı kanuna istinaden Türkiye’ye kanuna aykırı biçimde sokulmuş olan ya da ülkede yapılan ateşli silahların satılması, satmak amacı ile aracı olunması silah ticareti suçu olarak değerlendirilir. Silah ticareti suçunu işleyen kişiye 5-10 yıl aralığında değişen sürelerde hapis cezasına ek olarak 500 gün -5000 gün aralığında adli para cezası uygulanır.

Silah Kaçakçılığı Suçu

6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun uyarınca ateşli silahların Türkiye’ye kanuna aykırı olarak sokulması veya sokulmaya çalışılması veya Türkiye’ye sokulmak üzere aracı olunması suçtur. Silah kaçakçılığı suçu işlendiğinde 5 yıldan 10 yıla kadar değişen sürelerde hapis cezası uygulanır. Bunun yanı sıra 500 gün -5000 gün aralığında değişen sürelerde adli para cezası da verilir.

Silah İmalatı Suçu

Ateşli silahlar üretilirken kanuna uygun hareket edilmesi gerekir. Kanun hükümlerine aykırı şekilde hareket ederek ateşli silahları üretenler cezalandırılır. Bu tür bir durumda oluşan suçun tanımı ise silah imalatı suçudur. Silah imalatı kanuna aykırı olarak yapıldığı takdirde 5-12 yıl aralığında hapis cezası öngörülür. Ayrıca hapis cezasına ilaveten 500 gün- 5000 gün aralığında adli para cezası verilir.

Silah Ticareti ve Kaçakçılığı Suçu Unsurları

Silah ticareti ve kaçakçılığı suçu farklı biçimlerde işlenebilir. Bu suçun işlenişi sırasında bireysel olarak hareket edilebileceği gibi toplu silah ticareti ve kaçakçılığı da söz konusu olabilir. Buna ilaveten örgütlü olarak silah ticareti ve kaçakçılığı suçunun işlenmesi de mümkündür. Her durum için farklı ceza miktarları uygulanır.

Bir kişi tarafından işlenen suç bireysel silah ticareti ve kaçakçılığı suçu kapsamında yer alır. Suç iştirak halinde işlendiğinde 2 veya daha fazla kişinin birlikte hareket etmesi gerekir. Bu durumda ise toplu silah ticareti ve kaçakçılığı suçundan söz edilebilir.

Suç örgütünün işleyeceği silah ticareti ve kaçakçılığı suçu için en az 3 kişi bir araya gelmeli ve suç işleme maksadı ile sıkı bir ilişki içinde olmalıdır. Örgütlü bir faaliyette hiyerarşik bir yapıdan ve süreklilik arz eden eylemlerden de söz edilmesi gerekir.

Silah ticareti ve kaçakçılığı suçu işlendiğinde amaç silahları yayma ve tehlikeyi artırma olur. Burada fail veya failler farklı çevrelere ve kişilere ulaşarak silahları yayma amacı güder. Bunun sonucunda da tehlikenin artması söz konusudur.

Silah kaçakçılığı ve ticareti suçunun konusu ruhsatsız silahlardır. Bu suçun ortaya çıkması için kaçakçılığı veya ticareti yapılan silahların yasaya aykırı olması yani ruhsatının bulunmaması gerekir. Ruhsatlı silah ya da mermi satılması silah ticareti ve kaçakçılığı suçunu oluşturmaz.

Silah kaçakçılığı suçunun bir diğer özelliği de ruhsatsız silahların ülkeye sokulmaya teşebbüs edilmesi durumunda dahi suçun tamamlanmış olarak kabul edileceğidir. Bu nedenle gümrükten veya gümrük alanına girmeden farklı yollardan ülkeye gizlice sokulmaya çalışılan silahlar teşebbüs halinde bile olsa ele geçirildiğinde silah kaçakçılığı ve ticareti suçu kapsamında yargılama yapılır.

Silah Ticareti ve Kaçakçılığı Suçu Sayı ve Nitelik Açısından Vehamet

Silah ticareti ve kaçakçılığı suçu sayı ve nitelik açısından vehamet belirlenirken aşağıdaki kriterler esas alınır:

Silah, nitelik açısından vehamet arz ettiğinde tüfek ya da tam otomatik veya dürbünlü tabanca şeklinde olması gerekir. Bu tür silahların etkili şekilde ve çok sayıda mermi atabilme özelliği bulunmalıdır. Nitelikli silahın bir adet ya da daha fazla olmasının önemi yoktur her halükarda faile verilen ceza artırılır. 6136 sayılı kanunun 12/4. Maddesi uyarınca verilecek ceza belirlenir.
Silahın niteliksiz olması durumunda yukarıda sayılan özellikler bulunmaz. Yargıtay kararları uyarınca 20 adet ve üzerinde niteliksiz silah vahim kabul edileceğinden verilecek cezada da artış söz konusu olur. 6136 sayılı kanunun 12/4. Maddesi niteliksiz silahların 20 adet ve üzerinde olması durumunda uygulanacak cezayı belirler.
Nitelikli silahların ticareti ve kaçakçılığı söz konusu olduğunda 10 adetten fazla silah için vehamet geçerli olacağından Yargıtay kararları kapsamında verilecek cezada artışa gidilir. Bu durumda 6136 sayılı kanun uyarınca 12/5. Madde kapsamında hareket edilir.

Silah Ticareti-Kaçakçılığı-İmalatı ve Nakledilmesi Suçu ve Cezası

Bireysel olarak işlenen silah kaçakçılığı ve ticareti suçu için öngörülen ceza miktarı 5-12 yıl aralığında değişir. Buna ilaveten 500 gün-5000 gün aralığında adli para cezası uygulanır. Toplu silah ticareti ve kaçakçılığı suçu işlendiğinde örgütlü bir faaliyet söz konusu değilse 8-15 yıl aralığında değişen sürelerde hapis cezası verilir. 1000 günden 10.000 güne kadar adli para cezası da uygulanır.

Örgüt faaliyeti kapsamında gerçekleşen silah ticareti ve kaçakçılığı suçu içinse verilen ceza miktarında bir kat artış söz konusu olur. Bu durumda 10 yıl-24 yıl aralığında hapis cezası verilir. 1000 günden 10.000 güne kadar da adli para cezası uygulanır.

Silah ticareti ve kaçakçılığı suçu nitelik bakımından vehamet arz ettiğinde verilecek temel ceza yarı oranda artar. Nitelikli silahların 10 adet ve daha az olması halinde uygulanacak olan bu kanun maddesinin yanı sıra silahların sayısı 10 adetten fazla ise 12. Maddenin 5. Fıkrası kapsamında cezaya hükmolunmaktadır.

Silah Ticareti ve Kaçakçılığı Suçu Adli Para Cezası

Silah ticareti ve kaçakçılığı suçu işlendiğinde verilen hapis cezası miktarı bakımından adli para cezasına çevrilmeye uygun değildir. Adli para cezasına hükmolunduğu zaman tek başına ya da hapis cezası ile bu yaptırım uygulanabilmektedir. Silah ticareti ve kaçakçılığı suçu adli para cezasına çevrilememektedir.

Adli para cezasına çevrilme kısa süreli hapis cezaları için uygulanabilmektedir. Buna ilaveten sanığın sosyal-ekonomik durumu, kişilik özellikleri, yargılama aşamasında sanığın duyduğu pişmanlık ve suçun özellikleri de dikkate alınarak erteleme kararları uygulanır. Silah kaçakçılığı ve ticareti suçu için öngörülen hapis cezasını adli para cezasına çevirme mümkün değildir.

Silah Ticareti ve Kaçakçılığı Suçu HAGB

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı HAGB olarak kısaltılır. Bu kararın verildiği hallerde sanık hakkında hükmolunmuş ceza belirli bir denetim süresine tabi olunmak kaydı ile ortadan kalkar.

HAGB kararı verilebilmesi için sanığın mahkum olması, verilen hapis cezasının 2 yıl ve altında bulunması gerekir. Ayrıca sanık, daha önce kasıtlı bir suç nedeni ile mahkumiyet almamış olmalıdır. Mahkeme sırasında sanığın tutum ve davranışlarının da incelenmesi gerekir. Mahkeme sanık hakkında yeni bir suç işlemeyeceği yönünde kanaate sahip olmalı, suç sebebi ile ortaya çıkan zarar da sanık tarafından giderilmelidir.

Denetim süresi içindeyken sanık koşulları yerine getirmek zorundadır. Şartları sağlayan sanık hakkında hükmolunan ceza sonuç doğurmayacak biçimde ortadan kalkar, dava da düşer. Silah kaçakçılığı ve ticareti suçu verilen ceza miktarı açısından HAGB kararı verilmesi yönünde uygun değildir.

Silah Ticareti ve Kaçakçılığı Suçu Erteleme

Erteleme hükümleri uygulandığında sanık hakkında mahkemece verilen cezanın cezaevinde infazından vaz geçilmiş demektir. Cezanın cezaevinde infazından şartlı olarak vaz geçilmesine olanak tanıyan erteleme hükümleri koşullar sağlandığında uygulanabilir.

Silah kaçakçılığı ve ticareti suçu işlendiği takdirde bu suça öngörülen hapis cezaları süre bakımından erteleme hükümleri için uygun değildir.

Silah Ticareti ve Kaçakçılığı Suçu Şikayet-Zamanaşımı

Silah ticareti ve kaçakçılığı suçu işlendiğinde şikayet şartı aranmadan savcılık soruşturma başlatır. Savcılık şikayete bağlı suçlarda şikayetin ardından şikayete tabi olmayan suçlarda ise re ’sen harekete geçme yetkisine sahiptir.

Silah kaçakçılığı ve ticareti suçunun işlenmesi durumunda savcılık şikayet olup olmadığına bakmaksızın kendiliğinden harekete geçerek soruşturmayı başlatır. Bu suç işlendiğinde şikayet süresi bulunmaz. Dava zamanaşımı süresi içindeyken her zaman soruşturma başlatılabilmektedir.

Şikayete tabi olmayan suçlarda herhangi bir şikayet gerçekleşmiş olsa ve bu şikayet geri alınsa dahi kamu davası açıldıktan sonra dava düşme sebebi değildir. Savcılık iddia makamı sıfatı ile kamu davasına taraf olur ve dava sonuçlanana dek davaya katılır.

Bir suç işlendiğinde dava açılması için öngörülen belirli bir süre bulunur. Dava zamanaşımı olarak adlandırılan ve suçun işlenmesinin ardından belirli bir süre geçmesine rağmen dava açılmamasını ifade eden süre aşılırsa dava düşer. Dava kanuni süresi içinde sonlandırılmadığı takdirde de dava zamanaşımı süresi geçerli olur. Silah ticareti ve kaçakçılığı suçu için öngörülen dava zamanaşımı süresi 15 yıldır.

Silah Ticareti ve Kaçakçılığı Suçu Görevli Mahkeme

Silah ticareti ve kaçakçılığı suçu Ağır Ceza Mahkemesi görev alanında yer alır. Ağır Ceza Mahkemesi en ağır hapis cezalarının uygulandığı yargı merciidir.

Silah Ticareti ve Kaçakçılığı Suçu Hakkında Yargıtay Kararları

Yargıtay 8. Ceza Dairesinin silah ticareti suçuna yönelik vermiş olduğu 04.03.2019 tarihli kararı:

Gereği görüşülüp düşünüldü:

Bozmaya uyularak; yapılan yargılamaya, dosya içeriğine, toplanıp karar yerinde gösterilen ve değerlendirilen delillere, oluşa ve mahkemenin soruşturma sonucunda oluşan inanç ve takdirine, suçun oluşumuna ve niteliğine uygun kabul ve uygulamasına, hukuka uygun, yasal ve yeterli olarak açıklanan gerekçeye göre sanık … müdafiinin suçun sabit olmadığına, sanık … müdafiinin ise suçun sabit olmadığına, ertelemeye, paraya çevirmeye ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına yönelik temyiz itirazları yerinde görülmediğinden reddiyle hükümlerin ONANMASINA, 04.03.2019 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI DÜŞÜNCE

Sanık … hakkında açılan kamu davasının yapılan yargılaması sonunda yerel mahkemece silah ticareti suçundan 6136 sayılı Kanunun 12/2, TCK.nun 52/1…2 maddeleri gereğince cezalandırılmasına ilişkin hükmün onanmasına dair sayın çoğunluğun görüşüne aşağıdaki nedenlerle katılma olanağı olmamıştır.

Sanık hakkındaki mahkumiyet hükmü, Doğubeyazıt Sulh Ceza Mahkemesinin 27.09.2012 tarih ve 2012/1836 D. İş sayılı iletişimin tesbiti kararları doğrultusunda yapılan telefon görüşmelerindeki konuşmalara ve sözcüklere yükletilen anlam ve kollukça yapılan ancak somut bir delille desteklenmeyen yorum ve hukuki olmayan değerlendirmelere dayanılarak kurulmuştur.

Dosyada mevcut bilgi, belge, beyan, tutanak ve raporların değerlendirilmesi sonunda;

Doğubeyazıt Sulh Ceza Mahkemesinin 27.09.2012 tarihli iletişimin tesbiti kararı doğrultusunda şüphelilerin silah ticareti yaptığı bilgisine ulaşılması üzerine kollukça 06.11.2012 tarihinde yapılan operasyonda sanıklar … ve … beş (5) adet silahla yakalanmışlardır.

06.11.2012 tarihinde beş (5) adet silahla yakalanan ve sanık … ile birlikte hareket ettiği iddia olunan sanık … hakkında yerel mahkemece silah ticareti suçundan 6136 sayılı Kanunun 12/2 maddesi uyarınca kurulan hüküm Dairemizin 22.10.2013 tarih ve 2013/15442 (E), 2013/25221 (K) sayılı kararı ile sanığın silah ticareti yaptığına dair her türlü şüpheden uzak kesin ve inandırıcı delil bulunmadığı ancak, ele geçen silah sayısı itibarıyle fiilin 6136 sayılı Kanunun 13/2. maddesindeki suçu oluşturacağından bahisle bozulmasına karar verilmiştir.

Dosyamızın sanığı … hakkındaki iddia ve kabulde, fiilleri 6136 sayılı Yasanın 13/2. maddesi kapsamında kaldığı kabul edilen ve kendilerinde silah ele geçirilen … ile …’le birlikte hareket ederek (TCK.37) silah ticareti yapmaktan ibarettir.

Sanık …’dan ele geçirilen silah bulunmamaktadır.

Mahkumiyet kararı iletişimin tesbiti tutanaklarındaki telefon görüşmelerinde geçen bazı sözcüklere kollukça yüklenen anlam ve hukuki dayanağı olmayan kişisel değerlendirmelere mahkemece itibar edilmesi sonucu kurulmuştur.

Diğer yandan gerekçeli kararda (sayfa 9) sanığın, hakkında beraat kararı verilen ve kesinleşen … ile yapılan görüşmeler delil olarak gösterilmiştir. (Tape 32, 33, 34)

Suçun kanıtı olarak gösterilen ilitişimin tesbitine ilişkin görüşmelerin bir sanık yönünden BERAAT, diğer sanık yönünden MAHKUMİYET delili olarak kabulü çelişki oluşunun yanısıra hukuka olan güveninde sarsılmasına yol açmaktadır.

Bir diğer hususta, beş (5) adet silahla yakalanan sanıklar … ve …’in fiillerinin silah ticareti değil, 6136 sayılı Kanunun 13/2. maddesi kapsamında kaldığının Dairece kabul edilmiş olması karşısında kendisinde silah ele geçmeyen fakat adı geçen sanıklarla birlikte hareket ettiği iddia olunan sanığın fiilinin 6136 sayılı Kanunun 12/2. maddesi uyarınca silah ticareti olarak kabulü TCK.nun 3 maddesinde tanımı yapılan Adalet ve kanun önünde eşitlik ilkesinede aykırılık oluşturacaktır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle, kendisinde silah ele geçirilmeyen ve iletişimin tesbiti tutanaklarındaki görüşme içerikleri de sanıklar …, …, … hakkında silah ticaretine ilişkin delil olarak sayılmayan sanık

… Silah ticareti yaptığına dair her türlü şüpheden uzak, yeterli, kesin ve inandırıcı kanıt bulunmadığından beraatine karar verilmesi gerektiği düşüncesindeyim.

Bu itibarla yerel mahkeme kararının onanması yönündeki sayın çoğunluğun görüşüne iştirak edilmemiştir.

Yargıtay 7. Ceza Dairesinin silah kaçakçılığı suçuna yönelik vermiş olduğu 27.01.2021 tarihli kararı:

Yerel mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle; başvurunun nitelik, ceza türü, süresi ve suç tarihine göre dosya okunduktan sonra Türk Milleti adına gereği görüşülüp düşünüldü;

I-Sanık …’nin temyiz talebine yönelik olarak yapılan incelemede;

UYAP’tan alınan güncellenmiş nüfus kayıt örneğine göre sanık …’nin hüküm tarihinden sonra 23.05.2017 tarihinde vefat ettiği anlaşıldığından, 5237 sayılı TCK’nun 64. maddesi uyarınca sanık hakındaki kamu davasının ölüm nedeniyle düşürülmesine karar verilmesi zorunluluğu,

Bozmayı gerektirmiş, sanığın temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden hükmün 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi gereğince yürürlükte bulunan 1412 sayılı CMUK’nun 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA,

II-Sanıklar … ve …’ın temyiz taleplerine yönelik olarak yapılan incelemede;

Olay tutanağı ve dosya kapsamına göre, sanıklar hakkında Şırnak Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından silah ve uyuşturucu madde kaçakçılığı yaptıkları yönünde oluşan makul şüphe üzerine konuyla ilgili soruşturmaya başlanıldığı, sanıklar hakkında CMK’nun 135. maddesi uyarınca iletişimin tespiti tedbirine başvurulduğu, soruşturmanın devam eden aşamalarında sanıkların silah ve uyuşturucu kaçakçılığı yaptıkları yönünde suç unsuru olabilecek görüşmelerine rastlanılmamakla birlikte örgütlü şekilde akaryakıt kaçakçılığı yaptıklarına dair konuşmaların belirlenmesi üzerine dosyanın yetkisizlik kararlarıyla Başkale Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderildiği, sanıklar hakkında suç işlemek amacıyla örgüt kurma suçundan kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildikten sonra 3 sanık hakkında akaryakıt kaçakçılığı suçundan dava açıldığı anlaşılmakla;

Soruşturma sürecinde sanıkların evlerinde usulüne uygun arama kararına istinaden yapılan aramalarda herhangi bir suç unsuruna rastlanılmadığı, tape kayıtlarında sanıkların kaçak akaryakıta ilişkin görüşmelerinin mevcut olduğu anlaşılmış ise de dosya kapsamında bu görüşmelerle desteklenecek somut bir yakalama, ele geçen eşya olmadığı, bu nedenle kaçak olup olmadığının tespit edilmesinin mümkün olmadığı cihetle; sanıkların akaryakıt kaçakçılığı suçundan cezalandırılmalarına yeterli, her türlü şüpheden uzak, kesin ve inandırıcı delil elde edilemediği gözetilerek beraatleri yerine yazılı şekilde mahkumiyetlerine karar verilmesi,

Yasaya aykırı, sanıkların itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden, hükmün 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi gereğince yürürlükte bulunan 1412 sayılı CMUK’nın 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, 27.01.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Sıkça Sorulan Sorular

Silah Ticareti ve Kaçakçılığı Suçu Nedir?

6136 sayılı kanuna aykırı olarak Türkiye’ye sokulan, ülkede üretilen ateşli silahlar silah ticareti ve kaçakçılığı suçunu oluşturur. Bu tür silahların satılması, satmaya aracılık edilmesi ve bulundurulması da suç kapsamında yer alır.

Vahim Nitelikli Silahlar Hangileridir?

Ateşli silahların vahim olarak değerlendirilmesi için birtakım özellikler taşıması gerekir. Tüfek şeklinde olan ya da seri olarak ateş edebilen, kısa zamanda ve etkili biçimde mermi atabilen silahlar, tam otomatik tabancalar ya da dürbünlü silahlar silahı nitelik açısından vahim kılar.