Koşullu Salıverilme (Şartlı Tahliye) Nedir?

Hapis cezası alan kişinin, cezaevinde bulunduğu süre zarfında iyi halli olduğu ve sosyal hayata uyum sağlayacağı gözlemlenmişse, kalan ceza cezaevi dışında olacak şekilde devam eder. Yaşanan bu durumlarda cezanın kalan kısmının dışarıda geçme kararı şartlı tahliye olarak adlandırılır. Şartlı tahliye, ceza alan kişinin sosyal yaşama yeniden kazandırılmasını ve iyi halli olma halinin devam etmesine teşvik eder.

Şartlı tahliye, koşullu salıverilme olarak da bilinen bir uygulamadır. Başka bir ifade ile bir kişi hakkında hapis cezası verilmiş ise ve bu kişi cezaevinde iyi halli olarak geçirme koşulunu sağlıyor ise hapis cezasının geri kalan günleri cezaevi dışında tamamlanır. Bu durum da salıverme, yani şartlı tahliye olarak ifade edilir. Koşullu salıverilme ceza hukuku konusudur.

Şartlı Tahliye İçin İnfaz Oranları Nedir?

Şartlı tahliye durumu için 14 Nisan 2020 tarihinde çıkarılan 7242 sayılı Kanun ile beraber infaz oranı 1/2 olarak belirlenmiştir. Bir kişi 10 yıl hapis cezası ile hüküm giymiş ise iyi halli olarak 5 senesini cezaevinde geçirdiği durumda koşullu salıverilme hakkı elde eder. Ancak, 1/2 olarak bilinen bu oran, her suç için geçerli değildir. 2/3 ve 3/4 biçiminde istisna da olsa uygulanan infaz oranları vardır.

İnfaz Oranı 2/3 Olan Haller

Ceza infaz oranı 2/3 olarak belirlenen suçlar da vardır. Bu suçların bir kısmı şu şekildedir.

• Kasıtlı öldürme suçu ile belli süreli hapis cezasına mahkûm edilmiş kişiler,
• Ağırlaşmış yaralama suçu sebebi ile süreli hapis cezasına mahkûm olan kişiler,
• İşkence suçuyla ya da eziyet suçu ile süreli hapis cezasına mahkûm edilmiş kişiler,
• Cinsel saldırıda bulunmak ve reşit olmayan kişilerle cinsel ilişkide bulunmak ve cinsel taciz suçları sebebi ile belli süreli hapis cezası almış kişiler,
• Uyuşturucu ya da uyarıcı madde üretimi yapan kişiler,
• Uyuşturucu ya da uyarıcı madde ticareti suçlarından hapis cezasına çarptırılmış olan çocuklar,
• Tekrarlanarak işlenen suçlar,
• Devlet sırlarını ifşa etme durumunda alınan cezalar ve ajanlık suçlarından süreli hapis cezasına mahkûm edilen kişiler,

Burada sıraladığımız suçlardan mahkum olan kişiler 2/3 infaz oranı ile şartlı tahliyeden yararlanabilir. Cezaevi sürecinde çekilen cezanın verilen cezanın 2/3’ü olması şartı aranır. Bu durumda 12 sene olan bir cezanın sekiz senesinin cezaevinde geçirilmesi gerekir.

İnfaz Oranı 3/4 Olan Haller

İnfaz oranı 3/4 olan haller içinde sadece tek bir suç görülüyor. Bu suç da Terörle Mücadele Kanunu altında alınmış olan cezadır. Bu cezalarda alınan cezanın 3/4 ‘lük kısmının cezaevinde geçirilmesi gerekir. Ceza hukuku kapsamında 16 yıl hapis cezasına çarptırılmış biri 12 senesini cezaevinde kalarak geçirmesi gerekiyor. Bu süre zarfında bir suça karışmayan mahkumlar, şartlı salıverme imkanından yararlanır.

Müebbet ve Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezalarında İnfaz Süresi

Müebbet hapis cezası, ömür boyu alınan ceza anlamına gelse de bu durum bazı hallerde değişir. Cezaevinde geçen belli bir süreyi iyi hal ile geçirmiş olan hükümlü kişiler, koşullu salıverilme imkanından yararlanabilir. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası otuz sene gibi düşünülebilir. Böylece ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alan kişiler, otuz sene sürelerini infaz kurumunda geçirdikleri durumlarda koşullu salıverilme hakkı elde edebilir.

İyi Halli Olma Durumu Nedir?

Koşullu salıverme şartlarından yararlanabilmek için çeşitli şartları yerine getirmek gerekir. İlk sırada ise cezaevinde kalınan süre içinde herhangi bir suça karışmamak gelir. Ceza evinde geçirilen süre zarfında alınan bir ceza sicile işlenmişse, bu ceza kişinin koşullu salıvermeden yararlanma imkanını ortadan kaldırır. Böyle bir imkanın var olması ise ceza almış kişileri ceza evlerinde daha sakin olmaya ve suç işlememeye teşvik eder.

Koşullu Salıverme Kararı Nasıl Geri Alınır?

Koşullu salıverme sonrası ceza devam eder. Bu süre zarfında ceza alan kişinin işlediği yeni suçlar, koşullu salıverme koşullarını ihlal ettiği anlamına gelir. Böylece kişinin bu durumdan yararlanma imkanı ortadan kalkar. Kişi hem kalan cezasını çeker hem de yeni işlediği cezanın da süresi ceza süresine eklenir. Şartlı tahliye şartını bozduğu için de çeşitli ek cezalar alabilir.

Şartlı tahliye sürecinde olan mahkum, yakınındaki emniyet müdürlüğüne giderek belli aralıklarla imza atmak zorundadır. İmza atmadığı durumlarda koşullu salıverme durumu iptal edilir. Bir kere koşullu salıverme halinde ceza işleyen kişi, başka bir koşullu salıvermeden yararlanma hakkına sahip değildir. Bu sebeple koşullu salıvermeden yararlanan mahkumların çok dikkatli davranması gerekir.

Koşullu Salıverilme Davasına Hangi Avukat Bakar?

Koşullu salıverilmeden önce ceza alan kişinin, sosyal yaşama uyum sağlayıp sağlayamayacağının gözlemlenmesi gerekir. Koşullu salıverilme halinde, kişinin insanlarla ilişkileri ve yaşantısının ne yönde devam edeceği tespit edilir. Aynı ya da benzer suçu tekrar edip etmeyeceğini görmek için gözlemlenmek üzere tahliye edilerek denetime tabi tutulur. Bu sürede dışarıda süresini tamamlar. İnfaz Hukuku teknik bir konu olmasının yanı sıra birçok hata yapılabilir. Bu sebeple bir mağduriyetle karşı karşıya kalmamak için ceza hukuku avukatı ile çalışmanızda yarar var.

Sıkça Sorulan Sorular

Şartlı Tahliye Oranı Kural Olarak Nedir?

Genel kural olarak infaz oranı ½’dir. Suçların büyük kısmı için bu oran uygulanır. Ancak, bazı suçlar için bu durum değişiklik gösterebilir. Farklı bir durum olmadığı sürece her suç için infaz oranı 1/2 olarak kabul edilir.

Hangi mahkeme şartlı tahliye kararı verebilir?

Koşullu tahliye kararı ancak mahkeme kararıyla mümkündür. Koşullu salıverilme kararı vermeye yetkili ve görevli olan mahkeme, infaz işlemlerinin yapıldığı yer İnfaz Hakimliği olarak belirlenir.

Şartlı tahliye davası için avukata ihtiyacım var mı?

Şartlı tahliye davası önemli bir süreci kapsar. Cezaya mahkum edilen kişinin şartlı tahliyesinin iptal edilmemesi için iyi bir avukat ile çalışması gerekir. Ceza hukuku avukatı bu süreci en doğru şekilde yönetmenize yardımcı olur.