Vergi Kaçırma Suçu ve Cezası

Avukat Görkem DemircanEkim 16, 2023

230 3 dakika okuma süresi

Vergi kaçırma suçu oldukça kapsamlıdır. Vergi kanunları kapsamında tutulan, düzenlenen, saklanan ve ibraz edilmesi gereken defter ve kayıtlarının usulsüzce tahrif edilmesi, gizlenmesi, yanıltıcı belge düzenlenmesi veya bu belgelerin kullanılması vergi kaçırma suçunu oluşturur. Hesap ve muhasebe hilelerinin yapılması, gerçek olmayan ya da kayda konu işlemlerle ilgisi bulunmayan kişiler adına hesap açılması da suç kapsamında değerlendirilir.

Yazı - İçindekiler

Vergi Kaçırma Suçu Nedir?

Günlük yaşamda vergi kaçakçılığı suçuna farklı isimler verilir. Bu isimlerden biri naylon faturadır. Sahte fatura da bilinen diğer adıdır. Şikâyete bağlı bir suç olmayan vergi kaçırma suçu, savcılığın gerekli görmesi halinde soruşturma başlatacağı bir suç şeklidir. Aynı zamanda şikayette bulunan bir kişi daha sonra şikayetini geri alsa da, savcılık bu soruşturmaya devam eder. Vergi kaçakçılığı suçunun fiilleri birbirinden farklıdır. Bu suçlar şu şekilde sıralanabilir.

Yasal bir durumu olmayan defterlerin tutulması,
Hesap ve muhasebe sürecinde çeşitli hilelerin yapılması,
Belgelerin sahtesinin düzenlenmesi,
Defter sayfalarında değişiklik yapılması,
Yanıltıcı belgelerin kullanılarak hile yapılması,
Belgelerin herhangi bir şekilde ibraz edilememesi,
İlgisiz kişilerin hesapları üzerinden işlem gerçekleştirme ve
Belge ile kayıtların ortadan kaldırılması gibi suç fiilleri, vergi kaçakçılığı suçları arasında yer almaktadır.

Belirtilen suç fiillerinden sadece bir tanesinin bile gerçekleştirilmiş olması, kişinin vergi kaçırma suçunu işlemiş olması anlamına gelir.

Vergi Kaçırma Suçu Oluşturan Fiiller Nelerdir?

Defter, Kayıt ve Belgelerin Tahrifatı: Saklanması ve ibraz edilmesi gereken vergi ile ilgili bilgiler içeren defterdeki yazıların silinmesi, okunmayacak şekilde karalanması, kaçakçılık suçunu oluşturur.

Defter Kayıt ve Belgelerinin Gizlemesi: Vergi incelemesinde noterin onayladığı vergiye ilişkin bilgilerin yer aldığı kayıtlar, tespit edilen defter ve belgelerin yetkili kişilere ibraz edilmemesi ya da saklanması vergi kaçırma suçu konusudur.

Yanıltıcı Belge Düzenleme: Vergi ile ilgili durumların belgelenmesinde bilgilerin nitelik ya da niceliğinin değiştirilerek eklenmesi vergi kaçırma suçunu oluşturur. Bir işletmenin satın aldığı iş makinelerinin faturalandırırken alınan malın cins ve fiyatlarının gerçeğe aykırı beyanda bulunması bu duruma örnektir.

Muhasebe ve Hesap Hileleri Yapılması: Genellikle yasadışı işlemlerde bulunan kişiler, yasadışı eylemleri gizlemek amacı ile bu yola başvurur. Usule uygun vergilendirme yapılmaması halinde gerçek matrahın ortaya çıkmasını engelleyecek şekilde daha az vergi ödemesi hedeflenir.

Gerçeğe Aykırı Hesap Açmak: Vergi kayıtlarıyla ilgisi olmayan kişiler adına hesap açmak vergi kaçırma suçudur. Gerçek yaşamda olmayan ve kendini varmış gibi gösterdiği müşterisine malların satılmış gibi göstermek buna en iyi örnektir.

Çift Defter Tutmak: Vergi kayıtları ile ilgili defter tutmak bazı durumlarda zorunludur. Ancak, kanunlar dışında ticari hesap ve işlemlerin kaydedildiği farklı özel defterler tutmak, vergi kaçırma suçu kapsamındadır.

Defter Belge ve Kayıtlarda Sahtecilik Yapmak: Vergilerin hesaplanmasında bilgilerin yer aldığı defter, belge ya da kayıtların yok edilmesi, vergi kaçırma suçudur.

Vergi Kaçırma Cezası Bedeli Nedir?

Gerçekleştirilen suç fiillerine göre vergi kaçırma cezası bedeli de değişir. Bu durumda vergi kaçırma cezası, Vergi Usul Kanunu’na göre 18 ay ila 3 yıl arasında hapis cezasıdır.

Defter ile belgelerin ortadan kaldırılması, defter sayfalarında değişiklik yapılması, sayfaların ortadan kaldırılması, sahte fatura düzenlenmesi gibi durumlarda ise Vergi Usul Kanunu’na göre 3 yıl ila 5 yıl arasında hapis cezası verilir.

Maliye bakanlığı ile ilgili bir anlaşması bulunmayan kişiler tarafından belgelerin düzenlemesi ve yetkisiz kişilerin bastığı belgelerin kullanılması ile gerçekleşen 2 yıl ila 5 yıl arasında hapis cezası verilir. Verilen cezanın uzun olması, kişinin aldığı cezanın adli para cezasına çevrilmesine engeldir Ancak, bazı durumlarda hapis cezasının ertelenmesi söz konusu olabilir.

Vergi Kaçırma Suçunda Zamanaşımı Süresi

Vergi kaçırma suçlarında uygulanacak zamanaşımı süresi, Türk Ceza Kanununda düzenlenen genel zamanaşımı kuralları kapsamındadır. Bu düzenlemeye göre zamanaşımı süresi 8 yıldır. Ancak, bu zamanaşımı süresi, suçun varlığına neden olan olayın fiillerine göre değişiklik gösterir. Buna göre;

Sahte hesap açarak vergi kaçakçılığı suçu işlenmiş ise hesabın açıldığı tarih
Sahte belge düzenleyip kullanma halinde bu belgelerin düzenlendiği tarih
Saklanması ve ibraz edilmesi zorunlu olan belgelerin yok edilmesi halinde yok etmeye yönelik işlemin gerçekleştirildiği tarih
Vergi kayıtlarına ilişkin defter belge ve kayıtların tahrif edilmesi durumunda tahrifatın yapıldığı tarih zamanaşımının başladığı tarih olarak esas alınır.

Vergi Kaçırma Suçunda Hangi Mahkeme Görevli?

Cezaların kapsamı değerlendirildiğinde, Görev Ve Yetkileri Hakkında Kanunlara göre vergi kaçakçılığı suçlarında görevli mahkeme “Asliye Ceza Mahkemesi” olur. Vergi kaçırma suçu başvurusu dilekçe ile yapılır. Dilekçeye gerekli bilgiler ve ispat niteliği taşıyan belgeler de eklenmelidir. Vergi hukuku avukatı aracılığı ile dilekçe ve suç başvurusu yapılabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Vergi kaçırma suçu şikayete dayalı mı?

Vergi kaçırma suçu, şikâyet ile dikkate alınan bir suç olsa da aynı zamanda savcılığın bu konuda kendisinin de soruşturma açma hakkı bulunur. Bu nedenle şikâyete bağlı bir suç olarak değerlendirilmez.

Vergi kaçırma cezası ne kadar?

Vergi kaçırma suçunun fiilleri birbirinden farklıdır. Dolayısı ile cezalarında da değişiklik vardır. Nitelikli hallere vergi kaçırma suçunun cezası değişiklik gösterse de; 18 ay ile 3 yıl, 2 yıl ila 5 yıl ve 3 yıl ila 5 yıl arasında değişiklik gösteren hapis cezalarıdır. Ceza için çeşitli indirimler ve cezanın iptali durumu söz konusu olabilir. Vergi kaçırma suçunun para cezasına çevrilmesi mümkün değildir.