Uyuşturucu Kullanma, Bulundurma Suçu ve Cezası
Türk Ceza Kanunu 191 uyarınca uyuşturucu maddeyi kişisel kullanımı için satın alan, kullanan, bulunduran, kabul eden kişi cezalandırılır. Bu kişilerin yargılaması yapılırken uyuşturucu kullanma ve bulundurma suçu kapsamında değerlendirilir.
Suç iki biçimde işlenebilirken uyuşturucu maddeyi kullanma veya kullanma maksadı ile bulundurma, satın alma, kabul etme bu yollar arasındadır. Uyuşturucu madde kullanma sırasında kişi ağız ya da burun yolu ile bu maddeyi vücuduna alabileceği gibi şırınga ile deri altına da enjekte edebilir.
Uyuşturucu maddeyi bulunduran kişi kendisine ya da bir başkasına ait uyuşturucuyu kullanma maksadı ile tutar. Uyuşturucu maddeyi kullanmanın kısa veya uzun süreli olmasının bir önemi bulunmadığından kesintisiz bir suç oluşmuş olur.
Kullanma Maksadı ile Uyuşturucu Madde Bulundurma
Kullanma maksadı ile uyuşturucu madde bulundurma TCK 191 kapsamında suç olan fiiller arasında kabul edilmektedir. Uyuşturucu maddeyi kullanmak için bulundurmak ve uyuşturucu madde ticareti yapmak farklı şekilde yaptırıma tabi olan iki ayrı suçtur.
Uyuşturucu madde kullanan sanığın yargılaması yapılırken amacının anlaşılabilmesi için bazı kriterlerin olup olmadığına bakılır. Bu kapsamda ise uyuşturucu maddenin miktarı, failin davranışları, uyuşturucunun bulunduğu yer, sanığın bu maddeyi kullanıp kullanmadığı, sanığın gelir düzeyi ve sosyo-ekonomik şartları, uyuşturucu maddenin çeşitliliği, bulunduruluş biçimi birlikte değerlendirilir.
Sanık üzerinde ele geçirilen uyuşturucu madde miktarı kişisel kullanımına uyun olduğunda uyuşturucu madde bulundurma suçu söz konusu olur. Bu miktar uyuşturucu maddenin niteliğine ve kişinin ruhsal-fiziksel yapısına göre değerlendirilir. Sanık yıllık kullanım miktarının üzerinde uyuşturucu madde bulundurduğunda kullanma amacı dışında bir durumdan söz edilebilir.
Sanığın davranışları da dikkate alınması gereken hususlardan biridir. Uyuşturucu maddenin başkasına satma veya tedarik etme amacına yönelik olup olmadığına bakılır. Bu noktada tanık veya başka sanık varsa beyanları da dikkate alınacaklar arasındadır.
Uyuşturucu madde zor bulunabilecek bir yerde muhafaza edildiğinde sanığın bunu satma maksadı ile bulundurduğu düşünülür. Sanığın uyuşturucu maddeyi kullandığı hallerde genellikle kolay ulaşılabilen yerde muhafaza ettiği görülmektedir.
Uyuşturucu maddenin ne şekilde bulunduğu da önemlidir. Özenle hazırlanmış çok sayıda paketler, her paketin aynı miktarları içermesi, paketlerin etrafında hassas terazi ve benzeri araçların bulunması da uyuşturucu madde ticaretinin yapılıp yapılmadığı yönünde veri sunar.
Farklı türde uyuşturucu maddelerin ele geçirilmiş olması durumunda da değerlendirme yapılırken uyuşturucu madde ticareti yapılıyor olabileceği göz önünde bulundurulmaktadır. Uyuşturucu madde ile ele geçirilen kişinin kullanıp kullanmadığı da değerlendirilir. Sanığın uyuşturucu madde kullanıp kullanmadığının anlaşılabilmesi için tıbbi tetkikler de mahkemece istenebilir. Sanığın geçim kaynakları ve sosyo-ekonomik durumu da inceleme sırasında dikkate alınır.
Uyuşturucu Madde Kullanma ve Bulundurma Suçu Cezası
Türk Ceza Kanunu uyarınca uyuşturucu madde bulundurmak, kullanmak , satın almak, kabul etmek cezaya tabidir. TCK 191 bu konuyla ilgili düzenlemeleri kapsar. Uyuşturucu maddeyi kullanan, bulunduran, satın alan, kabul eden kişiler 2 yıldan 5 yıla kadar değişen sürelerde hapis cezasına çarptırılır.
Bu suçu işleyen kişi bazı durumlarda ceza artışı ile karşılaşır. Cezada artışa sebep olan haller ise okul, hastane, yurt, kışla, ibadethane gibi yerlere 200 metreden yakın mesafede suçun işlenmesidir. Bu durumda öngörülen cezada yarı nispette artış olur.
Uyuşturucu Madde Kullanma, Bulundurma Suçu Kamu Davası Açılmasının Ertelenmesi
Uyuşturucu madde kullanan, bulunduran sanık hakkında soruşturma başlatan savcılık makamı yeterli suç şüphesine yol açan delil tespit etmiş ise öncelikle 5 yıl boyunca kamu davasının açılmasını erteleme kararı verir.
Erteleme hükümleri uyarınca şüpheliye birtakım yükümlülükler yüklenir. Şüpheli bu yükümlülükleri yerine getirmediğinde ya da yasaklara uymadığı takdirde bazı yaptırımlara maruz kalacağından bunun sonuçları hakkında kendisine bilgi verilir.
Erteleme hükümleri kapsamında şüpheliye en az bir yıl süre ile denetimli serbestlik uygulanmaktadır. Bu sürenin uzatılabilmesi mümkündür. Uzatma söz konusu olduğunda buna karar veren Denetimli Serbestlik Müdürlüğü veya Cumhuriyet savcısıdır.
Denetimli serbestlik en fazla iki yıl uzatılabilirken bu süre altışar aylık sürelerle olabilir. Denetimli serbestlik hükümleri kapsamında şüpheli için tedavi uygulanması gerekli görüldüğünde ise tedavisinin yapılması gerekir. Şüpheli uyuşturucu madde kullanıp kullanmadığının tespiti için savcılık tarafından yılda iki kez ilgili kuruma sevk edilir.
Şüpheli hakkında verilen erteleme kararının sonlanması şüphelinin bazı fiilleri işlemesi ile olur. Erteleme kararını sonlandıran ve kamu davasının açılmasına sebep olan fiiller ise aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Şüpheli, yükümlülüklerini yerine getirmez ve kendisine uygulanacak tedaviyi reddederse,
- Yeniden kullanmak üzere uyuşturucu madde satın alır, bulundurur ya da temin ederse,
- Uyuşturucu madde kullanırsa.
Uyuşturucu Madde Kullanma ve Bulundurma Suçu Denetimli Serbestlik
Uyuşturucu madde kullanma ve bulundurma suçu sebebi ile şüpheli hakkında denetimli serbestlik hükümleri uyarınca hareket edileceği zaman bazı koşullar yerine getirilir. Bu uygulama sırasında izlenecek süreç ise aşağıdaki gibi olur:
- Soruşturma dosyasının Denetimli Serbestlik Şube Müdürlüğü’ne sevki,
- Denetimli Serbestlik Şube Müdürlüğü’nün şüpheliye 10 gün içinde tebligat gerçekleştirmesi,
- Şüphelinin tebligat uyarınca denetim programına katılması istemine uyması.
Şüpheli bu istemi yerine getirmek zorundadır, çağrıya uymazsa hakkında tutanak düzenlenerek dosyası savcılığa geri gönderilir bu durumda şüpheli hakkında kamu davası açılır. Şüpheli isteği yerine getirip Denetimli Serbestlik Şube Müdürlüğü’nün programına katıldığında 2 defa programı ihlal ederse dosyası kapatılarak savcılığa iade edildiğinden bu hususlara dikkat edilmesi gerekir.
Denetimli serbestlik süresindeyken kendisinden talep edenleri yerine getiren şüpheli yükümlülüklere aykırı hareket etmediğinde ise hakkında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar alınır.
Sanık denetimli serbestlik yükümlülüklerini yerine getirmemiş ise dosyası savcılığa iade edilerek hakkında kamu davası açılır. Hakkında dava açılan sanık mahkemeye çağrılır ve bu konuyla ilgili beyanda bulunması talep edilir. Sanıktan yazılı olarak veya mahkemeye gelerek beyanda bulunması talep edildiğinde ve bu talep yerine getirilmez ise denetimli serbestlik hükümlerinin ihlali gerekçesi ile sanığa hakkında cezaya hükmolunacağı bildirilir ve mahkeme sanık gelmediğinde ya da yazılı olarak diyeceklerini bildirmediğinde yokluğunda hüküm verebilir.
Uyuşturucu Madde Kullanma Bulundurma Suçu Ceza Ertelemesi
Uyuşturucu madde kullanma, bulundurma suçu ceza ertelemesi yapılabilir. Ceza ertelemesi söz konusu olduğunda mahkemece verilen cezanın infaz edilmesinden koşullu olarak vaz geçilir. Cezanın cezaevinde infazından koşullu şekilde vaz geçilmesi olarak uygulanan ceza ertelemesi kararı verildiğinde sanık sosyal yaşamın içindeyken denetime tabi olmaktadır.
Ceza ertelemesi uygulanan hükümlü sosyal yaşamın içindeyken iyi halli olarak denetim süresini geçirdiği takdirde cezası infaz edilmiş kabul edilmektedir.
Uyuşturucu Madde Kullanma ve Bulundurma Suçu HAGB
Uyuşturucu madde kullanma ve bulundurma suçu HAGB kararı verilmeye uygun bir suç tipidir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı koşulların varlığı durumunda uygulanabilmektedir. Uyuşturucu madde kullanma ve bulundurma suçu gereği bu karar alınabilir.
Kamu davası açıldıktan sonra uyuşturucu madde kullanma ve bulundurma suçuna istinaden HAGB kararı verilebilmektedir. Bu karar doğrultusunda sanık hakkında hükmolunan ceza belirli bir denetim süresi içerisinde iken sonuç doğurmayacak biçimde sonlanır. Bunun için sanığın koşulları yerine getirmesi ise zorunludur. Şartları sağlayan sanık hakkında hükmolunan ceza ortadan kalkar ve dava düşer.
Etkin Pişmanlık ve Uyuşturucu Madde Kullanma, Bulundurma Suçu
Etkin pişmanlık hükümleri uyuşturucu madde kullanma, bulundurma suçu için uygulanabilir özelliktedir. Uyuşturucu madde kullanan, bulunduran kişi resmi makamların bunu haber almasından önce ilgili mercilere bilgi verirse, uyuşturucu maddenin ele geçirilmesini kolaylaştırdığı takdirde ve suçluların yakalanmasını sağlar ise hakkında cezaya hükmolunmamaktadır.
Yukarıda sayılan uyuşturucu madde kullanımı, bulundurulması suçuna istinaden bu suçun işlendiğinin haber alınmasından sonra gönüllü bir biçimde suçun ortaya çıkmasına yardım eden, faillerin yakalanması için bilgi veren kişi hakkında da verilecek cezada yardımın niteliği doğrultusunda ceza indirimine gidilir. Bu indirim verilen cezanın 1/4’ü oranında olabileceği gibi yarısı nispetinde de uygulanabilmektedir.
Kişinin uyuşturucu madde kullanması ve bulundurması halinde hakkında bir soruşturma başlamadan önce yetkili birimlere başvurmak sureti ile tedavi olmak istemesi durumunda da hakkında herhangi bir cezaya hükmolunmamaktadır.
Uyuşturucu Madde Kullanma, Bulundurma Suçu Şikayet
Uyuşturucu madde kullanma, bulundurma suçu şikayete tabi bir suç değildir. Bu sebeple de şikayet süresi bulunmaz. Savcılık suça dair herhangi bir şekilde haber aldığında kendiliğinden harekete geçerek soruşturma başlatır.
Savcılığın soruşturma başlatmasının ardından da yeterli oranda suç şüphesi elde etmeye yarayan delile ulaşması söz konusu olursa bu defa kamu davası açma hakkı bulunur. Bunun öncesinde ise savcılık makamı kamu davası açma kararını vermeden önce 5 yıl süre ile sanık hakkında erteleme kararı vermektedir.
Erteleme hükümleri uyarınca da sanığın denetim altında bir takım yükümlülükleri yerine getirmesi zorunlu tutulur. Bu yükümlülükleri yerine getirmeyen sanık hakkında kamu davası açılır. Dava açıldıktan sonra tanığa 5-8 yıl aralığında değişecek sürelerde hapis cezası verilebilmektedir. Son olarak, ifade ettiğimiz suça dair şikayet, soruşturma ve kovuşturma evlerinin takibini ceza avukatı yardımıyla yürütmenin kişi adına yararlı olacağının altını çizmemi gerek.
Uyuşturucu Madde Kullanma, Bulundurma Suçu Dava Zamanaşımı
Uyuşturucu madde kullanma, bulundurma suçu dava zamanaşımı süresi 8 yıl olarak belirlenmiştir. Dava zamanaşımı olarak tanımlanan süre suçun işlendiği tarih esas alınarak belirlenir. Bu süre geçmesine rağmen soruşturma başlatılmadığı takdirde dava düşer.
Dava zamanaşımı süresinin geçmesi ceza davasının kanuni süresi içerisinde sonlandırılmaması halinde de söz konusu olmaktadır. Uyuşturucu madde kullanma ve bulundurma suçu için 8 yıllık dava zamanaşımı süresi aşıldığında soruşturma ve kovuşturma yapılamaz.
Uyuşturucu Madde Kullanma ve Bulundurma Suçu Görevli Mahkeme
Uyuşturucu madde kullanma ve bulundurma suçu görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesi’dir. Türk Ceza Kanunu 191 uyarınca uyuşturucu madde kullanan, bulunduran, temin eden, kullanmak amacı ile bu maddeleri satın alan kişiler cezalandırılmaktadır.
Görevli mahkemede açılacak dava sebebi ile uyuşturucu madde kullanan, bulunduran sanık hakkında verilecek ceza 5-8 yıl aralığında hapis olabilmektedir. Bu suçta dava zamanaşımı süresi 8 yıl olurken dava zamanaşımı süresi içindeyken her zaman soruşturma ve kovuşturma başlatma yetkisi re ’sen Cumhuriyet savcısında bulunur.
Uyuşturucu Madde Kullanma Bulundurma Suçu İspatı
Uyuşturucu madde kullanma, bulundurma suçu ispatı daha ziyade uyuşturucu maddenin ele geçirilmesi yolu ile yapılır. Bu maddelerin ele geçirilemediği durumlarda ise sanık için tıbbi bir takım tetkikler yapılır.
Sanığın tıbbi tetkiklerinde uyuşturucu madde kullandığının tespit edilemediği durumlarda ve uyuşturucu madde ele geçirilmemişse sanık sözlü olarak kullandığını beyan etmiş olsa dahi hakkında cezaya hükmolunamamaktadır. Yasal ve yeterli delil olmadığında mahkeme sanık hakkında uyuşturucu madde kullanma ve bulundurma suçu sebebi ile beraat kararı vermelidir. Mahkemenin bu tür bir hüküm vermemesi bozma nedeni olarak kabul edilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Uyuşturucu Madde Kullanma, Bulundurma Suçu Cezası Nedir?
Uyuşturucu madde kullanan, bulunduran, uyuşturucu madde kullanmak için temin eden kişiler TCK 191 uyarınca 5 yıldan 8 yıla kadar değişen sürelerde hapis cezası ile cezalandırılabilir.
Uyuşturucu Madde Kullanma Bulundurma Suçu Şikayete Tabi midir?
Uyuşturucu madde kullanma, bulundurma suçu için şikayet koşulu aranmaz. Bu suçun işlendiğini haber alan savcılık makamı kendiliğinden harekete geçme yetkisine sahip olurken soruşturma başlatabilir.
Uyuşturucu Kullanma, Bulundurma Suçu Hangi Mahkemede Görülür?
Uyuşturucu kullanma, bulundurma, satın alma, kendisi ya da bir başkası için kabul etme suç olarak kabul edilir. Uyuşturucu madde kullanma, bulundurma suçu için görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir.
