Güveni Kötüye Kullanma Suçu

Güveni kötüye kullanma suçu; başkasına ait olup da korumak maksadı ile zilyetliği kendisine devredilmiş olan mal hakkında, kendisinin ya da başkasının yararına, zilyetliği devretme dışında tasarrufta bulunmak veya bu devir olgusunu inkar etmek olarak ifade edilir. Kanunda belirtilen bu durum gerçekleştiği zaman güveni kötüye kullanma suçu ortaya çıkar. Bu suçun hukuka aykırılığın güveni kötüye kullanma suçu olarak ifade edilmesi için TCK 155. Maddede yer alan unsurların ortaya çıkması şartı aranır.

Güveni Kötüye Kullanma Suçu Nasıl Yaşanır?

Güveni kötüye kullanma; hizmet sebebi ile güveni kötüye kullanma, zilyetliği devreden ile devralan arasında yaşanan hizmet ilişkisinin kötüye kullanılması sureti ile güveni kötüye kullanma suçu olarak yaşanır. Hukuki açıdan güveni kötüye kullanma suçu aynı zamanda emniyeti suiistimal suçu olarak da ifade edilir.

• Zilyetliğin devir amacı haricinde kullanımı olarak basit güveni kötüye kullanma suçu,
• Hizmet sebebi ile güveni kötüye kullanma,
• Meslek ya da sanat sebebi ile emniyeti suiistimal,
• Ticaret sebebi ile güveni kötüye kullanma,
• Başkasının mallarını yönetmek yetkisi ile tevdi ve teslim edilen mallar ile ilgili emniyeti suiistimal etme yolu ile güveni kötüye kullanma suçu yaşanabilir.

Güveni Kötüye Kullanma Suçu Kanunda Nasıl Düzenlenmiştir?

Türk Ceza Kanunu’nda Malvarlığına Karşı Suçlar bölümünde madde 155 olarak Güveni kötüye kullanma suçu adı altında düzenlenmiştir. Bu suçun düzenlenmesi ile kişinin mülkiyet hakkı ve toplumdaki güven duygusunun korunması istenmiştir.

TCK 155.Maddenin 1. fıkrasında suçun basit şekli düzenlenmiştir. 2. fıkrasında ise cezanın artırılmasına sebebiyet verecek nitelikli hale yer verilmiştir.

Güveni Kötüye Kullanma Suçunun Şartları Nedir?

Hukuka aykırılık durumunun güveni kötüye kullanma suçu adı altında değerlendirilebilmesi için TCK 155. Maddede yer alan unsurların meydana gelmesi gerekir. Güveni kötüye kullanma suçu ile ilgili başvurularda bir uzmanın görüşünü almak önemlidir. Ceza hukuku avukatı size bu konuda yardımcı olacaktır. Güveni kötüye kullanma suçundan bahsedebilmek için olması gereken durumlar şu şekilde sıralanır.

Ortada sözleşmeye dayalı bir ilişki olmalıdır: Fail ile mağdur arasında yapılan sözleşme türünün herhangi bir önemi yoktur. Arada sözleşmeye dayalı bir ilişkinin olması şarttır. Bu sözleşmenin yazılı ya da sözlü olarak yapılması yeterlidir.

Suça konu olan malın zilyetliği mal sahibinin rızası ile devredilmiş olmalıdır: Suça konu malın mağdurun rızası ile faile teslim edilmesi gerekir. Malın sahibi rızası dışında elinden çıkması ya da zorla gasp edilmesi halinde güveni kötüye kullanma suçu söz konusu değildir.

Mal bir başkasına koruması ya da kullanması için devredilmelidir: Mal sahibi malın zilyetliğini devrettiğinde, devralan kişi o mal üzerinde malı kullanma ve saklama gibi yetkilere sahip olabilir. Güveni kötüye kullanma suçundan bahsedebilmek için de malın zilyetliğinin muhafaza edilmesi ya da belirli bir şekilde kullanılması için devredilmesi gerekir.

Malın kendisine devredildiği olgusunu failin inkar etmesi ya da malı devir amacının dışında iş veya işlemlere kullanmalıdır: Güveni kötüye kullanma suçunun varlığından bahsedebilmek için failin aradaki sözleşmeye dayalı ilişkiyi yani devir olgusunu inkar etmesi gerekir. Kişini kendisine kullanılmak üzere bırakılan bir malı mal sahibinin rızası dışında satması, güveni kötüye kullanma suçuna iyi bir örnektir.

Güveni Kötüye Kullanma Suçunun Basit Halinin Cezası Nedir?

Güveni kötüye kullanma suçunun cezası hapis cezası basit haller ya da nitelikli hallere göre değişir. Güveni Kötüye Kullanma Suçu cezası, adli para cezası ve hapis cezası olarak belirlenmiştir. Güveni kötüye kullanma suçunun basit halinin cezası 6 ay ila 2 yıl arasında hapis cezası olup bunun dışında adli para cezası da verilir.

Güveni Kötüye Kullanma Suçunun Nitelikli Halinin Cezası Nedir?

Güveni kötüye kullanma suçunun daha ağır ceza gerektiren nitelikli halleri olabilir. Bu durumlarda suçun basit şeklinin meydana gelmesi halinde verilen cezadan daha ağır bir cezaya hükmedilir. Güveni kötüye kullanma suçunun nitelikli halinin cezası 1 yıl ila 7 yıl arasında hapis ve 3000 güne kadar adli para cezası olarak hükmedilir.

Güveni Kötüye Kullanma Suçu İçin Verilen Ceza Adli Para Cezasına Çevrilir Mi?

Güveni kötüye kullanma suçu; temel ve nitelikli halinin cezası kanunlarda “hapis ve adli para cezası” olarak açıklanır. Bu nedenle suçun temel ya da nitelikli halinin işlenmiş olması fark etmez. Suç işlendiğinde hem hapis cezası hem de adli para cezası verilir. Bu sebeple fail hakkında verilecek olan hapis cezasını adli para cezasına çevirmek mümkün değildir.

Güveni Kötüye Kullanma Suçunun Hukuka Uygunluk Nedenleri Nelerdir?

Hukuka uygunluk durumunun varlığı söz konusu olduğunda kanundaki suç şekline uygun fiil hukuka uygun hale gelir. Güveni kötüye kullanma suçunda eylemi hukuka uygun kılan iki durum bulunur. Bu durumlar ise şu şekildedir:

Hakkın Kullanımı: Bir eşya için kanunen hapis hakkı verilen kişi, alacağının vadesinin geçmesi halinde o kişiye ait elinde bulundurduğu malı kişiye teslim etmeme durumu yaşanabilir. Bu durumda güveni kötüye kullanma suçunun varlığından bahsedilse de kanunun tanıdığı hapis hakkının kullanılması bu fiili hukuka uygun hale getirir.

İlgilinin Rızasının Olması: Bir kişinin eşyasını zilyetliğini başka bir kişiye devretmesi ile o kişiyle ilgili kullanım amacını ya da şeklini değiştirebilir. Böyle bir durumda zilyetliği devralan kişi belirlenen amaca göre tasarruf sağlayabilir. İlgilinin rızası ile devralmada güveni kötüye kullanma suçu hukuka uygunluk sebebidir.

Sıkça Sorulan Sorular

Güveni kötüye kullanma suçu ne demek?

Güveni kötüye kullanma suçunun varlığından bahsedebilmek için muhafaza etme ya da belirli bir şekilde kullanılması için birine zilyetliği devredilen taşınır ya da taşınmaz malı devralan kişinin, amacı dışında kendisinin ya da başkasının yararına olarak malı kullanması veya zilyetliğin devri olgusunu inkar etmesi gerekir.

Güveni kötüye kullanma suçu cezası nedir?

Basit hali ve nitelikli hali farklı cezalara tabidir. Suçun basit hali, 6 ay ila 2 yıla kadar hapis cezası ve adli para cezasıdır. Suçun nitelikli halinin cezası ise 1 yıl ila 7 yıl arasında değişir ve üç bin güne kadar adli para cezası olarak belirlenir.

Güveni kötüye kullanma suçu için avukat şart mı?

Güveni kötüye kullanma suçu ile alakalı tüm sorularınızda bir ceza hukuku avukatı size yardımcı olacaktır.