İstirdat Davası (Geri İsteme Davası)

İstirdat davası, kişinin aleyhine icra takibi açılmış olması ve icra takibine itiraz etmediği için kesinleşmiş hallerde borçlu olmamasına rağmen icra tehdidi ile ödemek zorunda olduğu parayı geri istemek üzere açtığı davadır. Davada borçlu olmadığını ispat etme yükü davacı olan borçludadır. Ancak, borçlu kişinin menfi tespit davası açması ve dava devam ederken borcunu ödemiş olması ile dava istirdat davasına dönüşmüş olur.

İstirdat Davası Açma Şartları Nelerdir?

İstirdat davası; kişinin ödememesi gerekirken ödediği parayı geri alabilmesi, borçlu olmadığı halde yapılan ödemeden dolayı herhangi bir hak kaybı yaşamamasını sağlayan, hakkı koruyucu nitelikte bir davadır. İstirdat davasının bazı şartları vardır. İstirdat davası şartlarını şu şekilde sıralayabiliriz.

• Hakkında icra takibi başlatılan kişi, icra takibi sürerken davayı açmış olmalıdır.
• İstirdat davası açacak olan kişinin, ödemeyi cebri icra tehdidi altında yapması gerekir. Başka bir ifade ile kişinin hakkında açılan icra takibi, kişiyi ödeme yapmaya zorlamalıdır.
• Davayı açan kişinin ödemekle yükümlü olmadığı, aslında olmayan bir borç söz konusu olmalıdır. Buna karşılık borç daha önce ödenmişse yine ortada olmayan bir borç söz konusudur.
• Borçlu olmadığı halde ödeme yapan ve dava açmak isteyen kişi, ödeme emrine itiraz etmemiş ya da itirazının kesin olarak kaldırılmış olması durumunda davayı açmalıdır.
• Borçlu olarak değerlendirilen kişi, borçlu olmamasına ya da borçlu olmadığını ileri sürmesine karşın ödeme yapmış olması gerekir.
• Dava borcun ödenmesini takip eden 1 yıl içinde açılması gerekir.

İstirdat Davası Nasıl Açılır?

İstirdat davası başvurusunda bulunmak için dilekçe hazırlanması gerekir. Dava dilekçesi, Hukuk Muhakemesine ve görevli mahkemeye hitap edecek şekilde titizlikle hazırlanmalıdır. Dilekçenin hazırlanması sürecinde icra hukuku avukatı bilgilerinden yararlanılmalıdır. Dilekçe ekine davacının borçlu olmadığını ispat edecek deliller de eklenir. Dilekçe yetkili ve görevli mahkemeye sunulduktan sonra dava süreci işlemeye başlar. Dava açarken dava masrafları ve harç ödenmesi gerekir. Tüm bu masraflar ilgili mahkemenin veznesine yatırılır.

Kimler İstirdat Davası Açabilir?

İstirdat (Geri İsteme) davasını borçlu olmadığı halde, borcu ödemek zorunda kalan kişiler açabilir. Aynı zamanda borcu takip edilen kişi adına, başka bir 3. kişinin de ödeme yapmış olma olasılığı vardır. Bu durumda, borcu 3. kişi ödemiş olsa dahi, borçlu sıfatı hakkında icra takibi yapılan kişiye aittir. Ancak, borçlu adına ödemeyi yapmış olan 3. kişi istirdat davası açabilir ve parasını geri almak için talepte bulunabilir.

Menfi Tespit ve İstirdat Davasını Bir Arada Açmak Mümkün Müdür?

Menfi tespit davası, borçlu olarak görülen tarafın borçlu olmadığını ispat etmesine dair açılan tespit davasıdır. İcra takibinden önce ya da icra takibinin açılmasını takiben açılabilir. İcra takibinin açılmasından sonra dava açıldığında, icra takibi kendiliğinden durmaz. Borçlu alacağın tamamını icra veznesine yatırdığında ve %15’lik bir teminatı mahkemeye yatırdığında tedbir kararı alabilir. Her iki dava da aynı kanun maddesinde düzenlenmiştir. Ancak, dava açma şartları farklı olup aynı davada açılaması mümkün olmaz.

İstirdat (Geri İsteme) Davasında Tazminat Nedir?

Borçlunun aleyhine açılan icra takibinde itiraz sunma hakkı bulunur. Ancak, bu hakkı haksız şekilde kullanması durumunda ise icra inkar tazminatına hükmedilmiş olur. Menfi tespit davasında, alacaklının yaşamış olduğu zarar hakim tarafından hükme bağlanabilir. Davaya konu olan zarar ise %20’sinden aşağıya tayin edilmez. İstirdat davasında, tazminat ödenmesi yönünde karar verilemez. Ancak, menfi tespit davasının istirdat davasına dönüşmesi halinde, hakim icra inkar tazminatına dair hüküm verebilir.

İstirdat Davası Açma Sonucu Nedir?

Borçlunun açtığı davanın kabul edilmesi ile borçlunun ödediği para, harç ve tüm giderlerin borçluya ödenmesi yönünde karar alınır. Borçlu aleyhine karar verilen davanın reddi yönünde karar verilmesi halinde icra inkar tazminatına hükmedilmez. Menfi tespit davasının istirdat davasına dönüşmesi halinde, mahkemece icra inkar tazminatına hükmedilir. Borçlu taraf, davayı kaybettiğinde ise alacaklının yargılama giderleri ve icra hukuku avukatı ile dava yürütülmüş ise yasal vekalet ücretini ödeme gibi aleyhine karar verilir.

İstirdat (Geri İsteme) Davası Zamanaşımı Mı Hak Düşürücü Mü Süreyi Kapsar?

İstirdat davasında hak düşürücü süre kanunlarda açıkça belirtilmiştir. Borçlu olmadığı parayı tamamı ile ödemek zorunda kalan kişi, ödeme tarihini takip eden 1 yıl içinde istirdat davasını açmak için başvuru yapmak zorundadır.

İstirdat (Geri İsteme) Davasında Arabuluculuk Uygulanır Mı?

Türk Ticaret Kanunu’nun 5. Maddesine yapılan eklemeler ile 01/01/2019 tarihinden itibaren konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak taleplerinde, dava şartı olarak arabuluculuk şartı aranır. Bu nedenle 01/01/2019 tarihinden itibaren konusu alacak talebi olan ve Türk Ticaret Kanunu’ndan kaynaklanan istirdat (geri isteme) davaları arabuluculuğa tabidir. Arabuluculuk dava şartı olduğu için arabuluculuğa başvurmadan açılan istirdat davası usulen reddedilir.

İstirdat (Geri İsteme) Davası Yetkili ve Görevli Mahkeme Hangisidir?

İstirdat davalarında yer bakımından yetkili mahkeme, takibi yapan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesidir. Davalının yerleşim yerinde de dava başvurusu yapması mümkündür. Görevli tayin edilen mahkeme ise asliye hukuk mahkemesidir. Taraflar arasında yaşanan ihtilafın konusuna göre ise iş ve tüketici mahkemeler gibi özel mahkemelerde dava açılabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

İstirdat davasının süresi nedir?

Her davanın iş yoğunluğu bazı etkenlere bağlı olarak değişir. Dava delillerin toplanması, yargılama aşaması devam ederken adli tatil süreci yaşanması gibi nedenler dava süresini etkiler. Buna bağlı olarak dava süresi için net bir zamandan bahsetmek pek mümkün değildir. Ancak, dava genellikle 9 ay ile 1 yıl arasında sürer.

İstirdat (Geri İsteme) davası için avukat şart mı?

İstirdat davası için icra hukuku avukatı ile çalışmak olası hataları ortadan kaldırır. Alanında uzman bir avukat süreci sizin adınıza en iyi şekilde yönetecektir.