Katalog Suçlar Nelerdir?

5271 sayılı Ceza Mahkemesi Kanununa göre katalog suçlar düzenlenmiştir. Bir takım koruma tedbirlerini uygulayabilen sınırlı sayıdaki suç listesine katalog suçlar denmektedir. Bu suçlardan bir tanesinin işlenmesi durumunda sanık ya da şüpheli için tutuklama sebebinin varlığı tespit edilmektedir. Eğer sanık veya şüpheli katalog suçlardan birini işler ise hakim tutuklama sebeplerini araştırır ölçülülük ilkesi kapsamında vereceği tutuklama emrini herhangi bir araştırma yapmaksızın karar verebilmektedir. Katalog suçlar için uygulanan koruma tedbirleri;

• “Gözaltı,
• Tutuklama,
• Taşınmazlara, hak ve alacaklara el koyma,
• Postada el koyma,
• Şirket yönetimi için kayyım tayini,
• İletişimin tespiti, dinlenmesi ve kayda alınması,
• Gizli soruşturmacı görevlendirilmesi,
• Teknik araçla izleme,
• Zorlama amaçlı el koyma ve teminat belgesidir.”

Katalog suçlar CMK 5271 sayılı 100/3 maddesinde yer almaktadır. Bu maddeler;

• Soykırım ve İnsanlığa Karşı Suçlar: Failin cezası ağırlaştırılmış müebbet hapistir. Diğer hallerde 8 yıldan az olmamak üzere hapistir; üst sınırı ise 20 yıldır
• Göçmen Kaçakçılığı ve İnsan Ticareti: Göçmen kaçakçılığı suçunun faili 3 yıldan 8 yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Göçmenler için hayati tehlike doğar ve onur kırıcı muameleye maruz kalırlarsa cezalar yarısından üçte ikisine artırılır.
• Kasten Öldürme: Bir insanı kasten öldüren kişi, müebbet hapis cezası ile cezalandırılır.
• Kasten Yaralama ve Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Kasten Yaralama: Kasten yaralama suçu, kişilerin vücuduna kasıtlı olarak acı vermek, kişilerin sağlığını veya algılama yeteneğine zarar verme şeklinde işlenir. Bu suçun basit halinin cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıdır.
• İşkence: Beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak kişiye ya da gebe kadına karşı işlenmesi halinde 8 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası, Avukata veya diğer kamu görevlisine görevi dolayısıyla işlenmesi halinde 8 yıldan 15 yıla kadar hapis cezasına hükmedilecektir.
• Cinsel Saldırı: Cinsel saldırı suçunun cezası, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’na göre, cinsel davranışlarla bir kimsenin vücut dokunulmazlığını ihlal eden kişi, mağdurun şikayeti üzerine, 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
• Çocukların Cinsel İstismarı: Çocuğu cinsel yönden istismar eden kişi, 8 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Cinsel istismarın sarkıntılık düzeyinde kalması hâlinde 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
• Hırsızlık ve Yağma: İşlenmesi hâlinde, 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Hırsızlığın herkesin girebileceği bir yerde bırakılmakla birlikte kilitlenmek suretiyle ya da bina veya eklentileri içinde muhafaza altına alınmış olan eşya hakkında işlenmesi halinde fail daha ağır ceza ile cezalandırılmaktadır. Yağma suçu; kişinin hükümlü sıfatı almasından itibaren cezanın infazı başlar. Yağma suçu sonucunda fail 6 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası alır. Eğer nitelikli yağma suçu söz konusu ise 10 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. 
• Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti: Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi, 20 yıldan 30 yıla kadar hapis ve iki bin günden yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
• Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurma: Yasanın suç olarak saydığı fiilleri işlemek amacıyla örgüt kuranlar ya da yönetenler, örgütün yapısı, sahip bulunduğu üye sayısı ile araç ve gereç bakımından amaç suçları işlemeye elverişli olması durumunda, 4 seneden 8 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
• Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar: Devletin güvenliğine karşı suçlar cezası ise, ağırlaştırılmış ömür boyu hapis cezası olarak infaz edilmektedir. Suçun oluşumu bir tehlikeyi meydana getirdiği için, suçun sonucunun ne olacağı beklenmez. 
• Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar: Kanunda belirtildiği üzere çoğunlukla müebbet ya da ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası olarak yaptırım öngörülmüştür.
• Düşmanla İşbirliği Yapmak: Ağırlaştırılmış müebbet cezası ile cezalandırılır. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilebilecek en ağır ceza olması dolayısıyla cezayı arttıran hal bulunmamaktadır.
• Devlete Karşı Savaşa Tahrik: 10 yıldan 20 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
• Düşman Devlete Maddi ve Mali Yardım: 5 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
• Cumhurbaşkanına Suikast ve Fiilî Saldırı: Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılır. Bu fiile teşebbüs edilmesi halinde de suç tamamlanmış gibi cezaya hükmolunur.
• Silah Kaçakçılığı Suçları: 5 yıldan 12 yıla kadar hapis ve 500 günden 5000 güne kadar adli para cezasıdır (6136 sayılı Kanun m.12/1).
• Banka Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri ile Diğer Mensupları Tarafından İşlenen Zimmet Suçu: 5 yıldan 12yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
• Kasten Orman Yakma Suçu: 10 yıldan az olmamak üzere hapis ve bin günden on bin güne kadar adli para cezası uygulanabiliyor. Devletin güvenliğine karşı kurulmuş örgüt faaliyeti çerçevesinde ormanları yakma suçuna, müebbet hapis ve yirmi bin günden yirmi beş bin güne kadar adli para cezası verilebiliyor.
• Kültür ve Tabiat Varlıklarını Haksız Olarak Yurtdışına Çıkarma Suçu: 5 yıldan 12yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
• Kaçakçılık Suçlarının Tamamı: 2 yıldan 6 yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
• Sağlık Personeline Yönelik İşlenen Kastan Yaralama Suçu: 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Katalog Suçlarda Tutuklama Kararı

Katalog suç olarak geçen suçlardan birini işleyen kişinin tutuklama kararı için hakimin nedenleri araştırmak suretiyle karar vermesi gerekmemektedir. Eğer bir kişi katalog suçlardan birini işlemiş ise direkt olarak tutuklama sebebi var olacağından araştırma yapmaksızın emir verilmektedir. Bu bir karine karardır. Aksi bir ispat oluncaya kadar tutuklama sebeplerinin varlığı kabul edilmektedir. Suç işleyen kişinin delil karartma ya da kaçma ihtimalinin olmaması,  müşteki üstünde baskı kurma olmadığını somut deliller ile ispat ederek sanığın bu karineyi çürütmesi mümkün kılınmıştır. 

Katalog Suçlarda Adli Kontrol ve Diğer Tedbirler

Cezanın kovuşturma ve soruşturmasında, CMK 100.maddesinde ifade edilen tutuklama nedenlerinin varlığı durumunda, şüpheliyi tutuklamak yerine adli kontrol kararı verilebilmektedir. Adli kontrol kararının verilmesi için CMK 100/3 maddesinde bulunan katalog suçların bir tanesinin işlenmiş olduğuna dair ciddi şüphelerin olmasıdır. Daha fazla bilgi almak için bir ceza avukatı Görkem Demircan ile iletişime geçebilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Katalog suçlar nelerden oluşmaktadır?

CMK 100/3 maddesinde ifade edilen katalog suçlar; hırsızlık, kasten adam öldürme, insan ticareti, uyuşturucu üretimi, silah kaçakçılığı, örgüt kurma, cinsel istismar, işkence ve soykırım suçlarıdır. 

Katalog suçlarda tutuklama zorunlu mudur?

Katalog suçların varlığı halinde tutuklama kararı verilmeyebilmektedir. Hakim gerek görmediğinde tutuklama kararı hükmetmemektedir.

Katalog suçlar hangi kanunda yer almaktadır?

Ceza Mahkemesi Kanunu’nda yer almaktadır.

Ceza Mahkemesi Kanunu 100/3 maddesi nedir?

CMK 100/3 maddesinde katalog suç olarak belirtilen suç listesi ifade edilmiştir. Bu ifadeye göre belirtilen suçlardan bir tanesini işleyen kişi için hakim tarafından tutuklama sebebinin olup olmadığı ayrıca araştırılmamaktadır.