İlk Kez Uyuşturucudan Yakalanmak Cezası

Uyuşturucu suçları özellikle son yıllarda sıklıkla işlenen suçlardandır. Ülkemizde ceza davaları içinde en çok görülen suçlarından biridir. Uyuşturucu suçlarının bu kadar artmasının sebebi uyuşturucuya teminin kolay olmasıdır. Ekonomik sebepler, sosyal ve kültürel alışkanlıklar da bu sayının artmasında oldukça etkilidir. Uyuşturucu kullanımının artması ile beraber uyuşturucu davalarında da artış oldu. Cezaevinde kalan hükümlülerin çoğunun uyuşturucu suçlarından yattığı göz önünde bulundurulduğunda, ceza davalarının önemli bir parçası olduğu görülür.

Uyuşturucu suçlarında, kişilerin merak ettiği konulardan biri de ilk kez uyuşturucudan yakalanmanın yargılama aşamasında neler yaşandığıdır. Bir kişinin daha önceden uyuşturucu suçu ile ilgili herhangi bir soruşturma ya da kovuşturma yaşanmış olması durumunda kısaca; ilk kez uyuşturucudan yakalanması dava seyrini ve sonucu etkiler.

Aynı zamanda bir kişinin uyuşturucu madde kullanımı kapsamında alacağı cezanın belirlenmesinde en önemli unsur ilgili maddenin ne olduğu ve kişinin hangi miktarda bu maddeleri bulundurduğudur. Kullanmak üzere uyuşturucu ya da uyarıcı madde satın alan ya da uyarıcı madde kullanan kişiler, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılsa da bu durum ilk kez yakalananlar, beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı ile takip edilir.

İlk Kez Uyuşturucudan Yakalanmak Cezası 2024

İlk kez uyuşturucudan yakalanmak cezası 2024 yılı itibariyle özetlenirse öncelikle hangi tip uyuşturucu suçundan dolayı yargılama yapıldığı önem taşır. Sözün kısası, kişinin kaç kez yakalandığından ziyade uyuşturucu suçlarından hangisi sebebiyle soruşturma ve kovuşturmaya konu edildiği mühimdir. Zira uyuşturucu suçlarında;

• Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti (TCK m.188),
• Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma (TCK m.190),
• Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak (TCK m.191),

Olmak üzere üç farklı suç tipi üzerinden konuyu izah etmek icap eder. Şayet kişi ilk kez uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu sebebiyle yargılanıyorsa; “Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis ve ikibin günden yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.”

Eğer uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçundan dolayı kişi hakkında kovuşturma yürütülüyorsa TCK m.190 söz konusu olur. İşbu madde metni şu şekildedir:

“(1) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırmak için;

a) Özel yer, donanım veya malzeme sağlayan,

b) Kullananların yakalanmalarını zorlaştıracak önlemler alan,

c) Kullanma yöntemleri konusunda başkalarına bilgi veren,

Kişi, beş yıldan on yıla kadar hapis ve bin günden onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

(2) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını alenen özendiren veya bu nitelikte yayın yapan kişi, beş yıldan on yıla kadar hapis ve bin günden onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

(3) Bu maddede tanımlanan suçların tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, veteriner, sağlık memuru, laborant, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hastabakıcı, sağlık hizmeti veren, kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.”

Son olarak, kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak suçu nedeniyle kişi hakkında soruşturma başlatılmış ve kovuşturmaya geçilmişse TCK m.191’e bakılır. TCK m.191/1:

“(1) Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”

Uyuşturucu Madde ile Yakalanma Suçu Nasıl İşlenir?

Uyuşturucu madde kullanma ve bulundurma suçu, uyuşturucu ya da uyarıcı madde ticareti suçu birbirinden farklı suç tipleridir. Ancak, kişi kullanabileceği miktarı aşacak kadar uyuşturucu madde ile yakalanırsa, uyuşturucu madde ticareti suçunun varlığı söz konusu olabilir. Sadece uyuşturucu miktarına bakılarak bu karara ulaşılmaz. Kişinin uyuşturucuyu kullanmak, ya da satmak için alıp almadığı değerlendirilir. Bu kararda yetkili makam Yargıtay Ceza Genel Kurulu’dur. Bu aşamada ise;

• Uyuşturucu madde miktarı,
• Şüphelinin davranışları,
• Uyuşturucu ya da uyarıcı maddeyi nasıl ve nerede sakladığı gibi durumlar dikkate alınır.

İlk Kez Uyuşturucu Yakalandığında Ne Olur?

İlk kez uyuşturucu suçu sebebi ile başlatılan soruşturmada şüpheli hakkında Ceza Muhakemesi Kanununun 171 inci maddesindeki şartlar aranmaz. Beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı alınır. Savcı makamı bu durumda şüpheliyi, erteleme süresi içinde kendisine yüklenen yükümlülüklere uygun davranmaması halinde yaşayabileceği sonuçlar hakkında uyarır.

Erteleme süresi içinde şüpheli ile ilgili asgari bir yıl süre ile denetimli serbestlik tedbiri kararı alınabilir. Bu süre Cumhuriyet savcısının kararı ile belirlenebilir. Üç aylık sürelerle en fazla bir yıl daha uzatma durumu söz konusu olabilir. Hakkında denetimli serbestlik tedbiri olan kişinin, gerek olması durumunda denetimli serbestlik süresi içinde tedavi almasına karar verilebilir. Kişinin, erteleme süresi içinde;

• Kendisine yüklenen yükümlülüklere ya da uygulanan tedavi durumuna uygun davranmamakta ısrar etmesi,
• Tekrar kullanmak için uyuşturucu ya da uyarıcı madde satın alması,
• Uyuşturucu ya da uyarıcı madde kullanması, durumunda hakkında kamu davası açılır.

Dolayısı ile ilk kez uyuşturucuyla yakalanan kişiler ile ilgili hemen kamu davası açılmadan, beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı alınır. Bu süre içinde kişinin birtakım yükümlülüklere uygun davranması beklenir.

Uyuşturucu Kullanma Suçu Şartları

Uyuşturucu kullanma suçu kasten işlenebilen bir suçtur. Bir kişinin evinde, arabasında kendinden habersiz uyuşturucu bulunması halinde suç unsuru oluşmaz. Kişiden habersiz yiyeceğine uyuşturucu katılması sonucu uyuşturucu kullanmış olması halinde uyuşturucu madde kullanma ve bulundurma suçundan bahsedilmez.

Uyuşturucu maddeyi elinde bulunduran kişinin bunu tamamen kendi kişisel kararı ile bulunduruyor olması gerekir. Kişinin bu maddelerin satışını yapması halinde ya da başkalarının uyuşturucu kullanımını kolaylaştırmak için bulundurması durumunda farklı madde kapsamındaki suçlar kapsamında cezalandırılır.

Bu konuda daha detaylı bilgiler öğrenmek için Ankara ceza hukuku avukatı ile görüşmenizde yarar vardır.

Uyuşturucu Kullanma Suçu ve Yargılama Süreci Nedir?

Kullanmak sureti ile ilk kez uyuşturucu ya da uyarıcı madde satın almak ya da bulundurmak durumunda cumhuriyet savcısınca kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilir. Bu suçtan kaynaklı başlatılan soruşturmada şüpheli ile ilgili Ceza Muhakemesi Kanununun 171 inci maddesinde belirtilen kamu davasının açılmasının ertelenmesi  şartları dikkate alınmaz. Ancak, beş yıl süre ile kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararına hükmedilir.

Cumhuriyet savcısı, şüpheliyi, erteleme süresi içinde kendisine yüklenen yükümlülüklere uymaması halinde yaşanacak sonuçlar ile ilgili uyarır. Şüpheli kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı ile denetimli serbestlik kapsamına girer ve takip edilir.

Bu durumda; şüpheli sulh ceza hakimliğine itirazda bulunabilir. Bunun için kendisi hakkında verilen davanın açılmasının ertelenmesi, denetimli serbestlik ve tedavi altına alınma kararına karşı, kararın kendisine tebliğ edilmesinden sonra on beş gün süresi vardır. Kanunlara göre uyuşturucu ya da uyanıcı madde ticareti ile uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanımını kolaylaştırma suçu ile ilgili yapılan yargılamanın kovuşturma evresinde HAGB kararı uygulanır. HAGB yani hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı; suçun kullanmak için uyuşturucu ya da uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanma suçu kapsamına girdiğinin anlaşılması halinde uygulanan karardır.

Sıkça Sorulan Sorular

İlk defa uyuşturucu ile yakalanmada dava açılır mı ?

İlk defa uyuşturucu kullanmak amacı ile uyuşturucu bulunduran kişi için duruma göre kovuşturma aşamasına geçilme ya da geçilmeme kararı verilir. Savcılık makamı tarafından ceza davasının açılmasının ertelenmesi kararı 5 yıl içinde sistemde bekletilebilir. Bu karara karşı itiraz, bir ceza hukuku avukatı ile yapı

İlk defa uyuşturucu ile yakalanan kişinin siciline işler mi ?

Ceza davasının açılmasının ertelenmesi kendine has bir sistemdir. Bu adli sicil kaydı olarak işlenmez. Ancak devlet istediği durumlarda bu karara ulaşabilir. 5 yıllık süre içinde tekrar uyuşturucu madde bulundurulması halinde kişi hakkında ceza davası açılır.

İlk defa uyuşturucu bulundurmada avukat şart mı?

İlk defa uyuşturucu ile yakalanan kişinin bir ceza hukuku avukatı ile çalışması bu süreci daha sağlıklı takip edebilmesi açısından oldukça önemlidir.

2 Kez Uyuşturucu Yakalanmanın Cezası nedir?

Kullanmak amacıyla uyuşturucu veya uyarıcı maddenin satın alınması, kabul edilmesi veya bulundurulması ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılması, TCK m.191 gereği suçtur. İşbu madde uyarınca, kullanmak için uyuşturucu madde veya uyarıcı maddeyi satın alan, kabul eden veya bulunduran ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasına karar verilir.

TCK m.191/5 gereği, erteleme süresi kapsamında kişinin kullanmak amacıyla yeniden uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi satın alması, kabul etmesi veya bulundurması ya da uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi kullanması durumunda, maddenin dördüncü fıkrası uyarınca ihlal sebebi olarak kabul edilir ve kişi hakkında bir başka soruşturma ve kovuşturma başlatılmaz.

3 Kez Uyuşturucudan Yakalanma Cezası nedir?

Kişinin üçüncü kez uyuşturucudan yakalanması durumunda TCK m.191/6’ya bakılır. Buna göre, maddenin dördüncü fıkrasına göre kamu davasının açılmasının ardından, birinci fıkrada düzenlenen suçun yeniden işlendiği iddiasıyla başlatılan soruşturmalarda ikinci fıkra gereği kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilmesi söz konusu değildir.

Sonuçta, TCK m.191/6 gereğince, kişinin üçüncü kez uyuşturucudan yakalanmasının cezası yine tek suç kapsamında değerlendirilir. İşbu fıkraya göre uyuşturucu bulundurma ve kullanma sebebiyle kişi hakkında kamu davasının açılmasına karar verildiği takdirde, yeniden kamu davasının açılması ertelenmesi kararı verilemez. Bu nedenle ilgili hakkında Cumhuriyet Savcısı kamu davası açılması isteminde bulunacaktır.

Kamu davası neticesinde kişinin suçlu bulunması halinde iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası söz konusu olur. Üçüncü kez uyuşturucudan yakalanan kişi eğer insanların topluca bulunduğu yerlere iki yüz metre yakın bir yerde bu suçu işlerse hakkında verilecek ceza yarı oranda artırılır. Şu halde TCK m.191/10 gereğince üç yıl ile yedi buçuk yıl arası hapis cezası söze konu olur.