Basit Dolandırıcılık Suçu ve Cezası

Basit Dolandırıcılık suçunun konusu; failin hileli davranışlarda bulunması sonucunda bir kişiyi aldatması, mağdurun ya da başkasının zararına olarak kendisine veya başkasına yarar sunmasıdır. Nitelikli dolandırıcılık suçu ise basit dolandırıcılık suçundan farklı olarak işlenen suçun dini, sosyal, mesleki ve teknolojik araçların veya kamu kurumlarının araç olarak kullanılması ile işlenmesidir.

Basit dolandırıcılık suçunun cezası bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ve beş bin güne kadar adlî para cezası olarak belirlenmiştir. Dolandırıcılık suçunun söz konusu olması için haksız bir çıkar olması gerekir. Dolandırıcılık suçunun teşebbüs sürecinde kaldığının kabulünde, hazırlık hareketlerinin bitmesi ve haksız çıkar elde etme kapsamında icra aşamasına başlanması gerekir.

Dolandırıcılık Suçu Şikayet, Uzlaştırma ve Zamanaşımı

Dolandırıcılık suçu, takibi şikayete bağlı olmayan suç kategorisinde değerlendirilir. Savcılık suçun işlendiğini öğrendiğinde, kendiliğinden soruşturma yapma ve suçun işlendiğine dair kararlı ise soruşturma neticesinde kamu davası açmalıdır. Dolandırıcılık suçu için herhangi bir şikayet süresi yoktur. Ancak, suçun en basit halinde dava zamanaşımı süresi 8 yıl olarak belirlenmiştir.  Mağdurun en geç 8 yıl içinde şikayet hakkını kullanarak olayı savcılığa bildirmesi gerekir.

Basit dolandırıcılık suçu, taraflar arasında uzlaştırma prosedürünün uygulanmasını gerektiren suç kategorisinde değerlendirilir. Uzlaşma kapsamında olan suçlar, soruşturma ve kovuşturma aşamasındayken öncelikle uzlaştırma prosedürü uygulanır. Uzlaşma sağlanmaması durumunda soruşturmaya ya da yargılamaya devam edilmesi gerekir. Nitelikli dolandırıcılık suçu uzlaşma kapsamında değerlendirilmez.

Dolandırıcılık Suçunun Şartları

Kanunlarda basit ve nitelikli dolandırıcılık suçu, serbest hareketli bir suçtur. Dolayısı ile pek çok farklı hareket tarzıyla işlenebilen bir suç çeşididir. Ancak, tüm hareketlerin ortak yapısını temsil eden dolandırıcılık suçu şartlarında üç koşul gösterilebilir.

Hileli Hareket: Fiili işleyen tarafından hileli hareketler söz konusu olmalıdır. Mağdurun inceleme imkanını yok edecek hileli davranışlar fail tarafından yapılmalıdır. Dolandırıcılık suçunu diğer mal varlığı suçlarından ayıran temel durum, hilenin araç olarak kullanılmasıdır. Mağdura her söylenmiş olan yalan hile olarak kabul edilmez. Dolandırıcılık suçunun unsuru hiledir. Söylenen yalanın nitelikli bir yalan olması, mağdurun yargılama yetisini ortadan kaldıracak şekilde yoğun ve ustaca sergilenmesi gerekir.

Aldatıcılık: Hileli davranışlara maruz kalan kişinin aldatabilecek nitelikte olması gerekir. Her somut olay ayrı ayrı tespit edilmelidir. Hileli hareketin bu duruma maruz kalan kişiyi aldatabilecek boyutta olup olmadığı ancak bu şekilde ayırt edilebilir. Hangi hareketin aldatma durumuna uygun olduğu somut olaya ve mağdurun içinde bulunduğu duruma göre belirlenmesi gerekir.

Bu konuda önceden bir kriter oluşturulamaz. Yapılan hilenin, mağduriyet yaşayan kişiyi hataya sürükleyecek nitelikte olması yeterli bulunur. Bu durumda ortalama bir insanı hataya sürükleyecek nitelikte olmasına bakılmaz. Bu sebeple, davranışın hile teşkil edip etmediği muhataba ve olaya göre değerlendirilir.

Zarar: Dolandırıcılık suçundan bahsedebilmek için suç teşkil eden fiil sebebi ile bir zarar ortaya çıkması gerekir. Suçun faili, mağdurun ya da başka bir kişinin zararına, kendisinin ya da başkasının yararına haksız bir fayda söz konusu olmalıdır. Fiili işleyen kişi, kendisi ya da başkası lehine yarar sağlamak için bilerek hileli hareketler yapmalıdır. Mağduriyet yaşayan kişinin zararı ile fiili işleyenin eylemi arasında uygun illiyet bağı bulunmalıdır. Dolandırıcılık suçunda zarar ekonomik zarardır. Objektif ölçüler dikkate alınarak belirlenir.

Basit Dolandırıcılık Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme

Basit dolandırıcılık suçunda görevli mahkeme asliye ceza mahkemesidir. Nitelikli dolandırıcılık suçunda ise ağır ceza mahkemeleri görevlendirilmiştir. Davaya bakmada yetkili olan mahkeme suçun işlendiği yer mahkemesi olarak kabul edilir. Dolandırıcılık suçunda sonuç failin kendine ya da üçüncü bir kişi lehine fayda sağlaması ile gerçekleşeceğinden yetkili mahkeme faydanın sağlanmış olduğu yer mahkemesidir. Bir ceza hukuku davası olan basit dolandırıcılık suçunda bir avukattan yardım almanız gerekir. Ceza hukuku avukatı süreci en doğru şekilde takip eder.

Basit Dolandırıcılık Suçu Şikayet ve Uzlaşma

Dolandırıcılık suçunun ilgili kanunun 157. Maddesi kapsamında yani basit dolandırıcılık suçu olarak değerlendirilmesi halinde, suçun takibi şikayete tabi olmaz. Soruşturma ve kovuşturma re’sen yürütülmeye devam eder. Yine Ceza Muhakemesi Kanunu’n 253. Maddesine göre Basit Dolandırıcılık Suçu uzlaşma kapsamında bulunur.

Ceza Davaları Ne Kadar Sürer?

Basit dolandırıcılık suçu gibi ceza hukukunu ilgilendiren davalarda süre mahkemenin yoğunluğuna ve dosyanın kapsamına göre değişebilir. Adalet Bakanlığınca yargıda hedef süreler gösterilmiştir. Bu süreler davanın konusu ve niteliğine göre belirlenmiştir. İstinaf ve Yargıtay aşamaları bu süre içinde görülmez. Pratik uygulamalarda;

• Soruşturmanın tamamlanması
• Tanıkların dinlenilmesi
• Delillerin toplanmasında geçen süreçler davanın süresini etkilemektedir.

Ancak bir davanın kısa sürede sonuçlanması doyanın yakından takip edilmesi ile alakalıdır. Bir ceza hukuku avukatı ile İyi hazırlanmış bir dosya takibi davanın gereksiz uzamasına engel olur.

Ceza Hukuku Avukat Ücreti

Ceza hukuku avukatı vekalet ücreti, yürütülecek işlem ve dava üzerinden belirlenir. her yıl Türkiye Barolar Birliği tarafından “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi” belirlenir. Bu tarife yasalaşarak yürürlüğe girer. Ceza hukuku kapsamına giren basit dolandırıcılık suçu gibi davalarda avukat vekalet ücreti, bu tarifede belirtilen ücretin altında bir tutar olamaz. Dolayısı ile her zaman sabit ve kesin olduğu söylenemez. Buna ek olarak Baro tarafından belirtilen asgari ücret tarifesinin üzerinde bir avukatlık ücreti de belirlenebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Basit dolandırıcılık suçu nedir?

Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına, kendine ya da bir başkasına yarar sağlayan kişi basit dolandırıcılık suçu ile yargılanır.

Basit dolandırıcılık suçu cezası nedir?

Basit dolandırıcılık suçu cezası bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezasıdır.

Basit dolandırıcılık suçu davasında avukat şart mı?

Basit dolandırıcılık davası uzun ve karışık bir süreç olduğu için profesyonel bir yardım almakta yarar vardır. Ceza hukuku avukatı deneyimlerinden yararlanabilirsiniz.