Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu (TCK M. 116)

Konut kişinin kendi özel alanıdır ve bir başkası tarafından ihlal edilmesi, kişinin huzurunun bozulması haline Konut dokunulmazlığının ihlali (Tck 116) adı verilir. Fail, konuta ya da konutun eklentisine rıza dışında girerek bu suçu işleyebilir. Aynı zamanda rıza ile girdikten sonra mağdurun konuttan ayrılmasını istemesine rağmen konutu terk etmemesi durumunda da konut dokunulmazlığı ihlalinden bahsedilebilir.

Konut dokunulmazlığının ihlali, hukuka aykırılık durumunu ortadan kaldıran rızanın, hukuken geçerli bir rıza olması şartı aranır. Kişinin konuta girme konusunda rıza konusunda yetkili bir kimse olması ve açıklanan rızanın hile ve tehdit gibi eylemler ile etkilenmemiş olması gerekir.

Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçunun Cezası

Kanunlarda konut dokunulmazlığının temel şekline yer verilmiş olup öngörülen cezalar da farklılık gösterir. 116. Maddesinde “Bir kimsenin konutuna, konutunun eklentilerine rızasına aykırı olarak giren veya rıza ile girdikten sonra buradan çıkmayan kişi, mağdurun şikayeti üzerine altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. 116/2’de ise, aynı fiil açık bir rızaya gerek duyulmaksızın girilmesi mutat olan yerler dışında kalan işyerleri ve eklentileri hakkında” mağdurun şikâyeti üzerine altı aydan bir yıla kadar hapis ya da adlî para cezası hükmedilir.

Hukuka uygunluk durumunda örnek olarak; hak sahibinin açık rızasının bulunması, evlilik birliğinde aile bireylerinin ya da konut veya işyerinin çok sayıda kişi tarafından ortak kullanılması halinde bu kişilerden birinin meşru bir amaçla rızasının olması, zorunluluk hali gibi durumlarda konut dokunulmazlığı ihlali yapan kişi hakkında ceza kararı alınmaz.

Konut İhlali Suçunun Nitelikli Halleri Nedir?

Konut dokunulmazlığının nitelikli hali ilgili kanunlarda belirtilmiştir. Suçun işlenmesini kolay hale getiren ve savunma yapılmasına engel olan durumlar nitelikli hal olarak gösterilmiştir. Nitelikli hallerde, ceza, artırılarak verilir. Konut dokunulmazlığı ihlalin nitelikli halleri şu şekildedir.

Fiilin Cebir Ya da Tehdit Kullanılması ile İşlenmesi

Cebir, fiziki olarak zor kullanmak anlamındadır. Mağdurun evine girmek amacı ile onu itmek, kolunu kıvırmak, vurmak cebire örnek olarak verilebilir. Cebirin süreklilik arz etmesi gerekmez. Başlarda konuta girmek için mağdurun ilk direncinin ortadan kaldırılması için uygulanması yeterli bulunur.

Tehdit ise, mağduru kendi ya da yakınlarına zarar vermek konusunda korkutma amacı güder. Eğer sözümü dinlemezsen seni öldürürüm gibi mağduru tehdit ederek konuta girmek suçun nitelikli haline örnektir.

Suçun Gece Vakti İşlenmesi

Ceza Kanununda “güneşin batmasından bir saat sonra başlayan ve doğmasından bir saat evvele kadar devam eden zaman süresi” gece süresi olarak anlaşılır. Kişilerin gece daha savunmasız olması sebebi ile gece vakti kanunda cezada artırım nedeni olarak görülür.

Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçunda Şikayet ve Zamanaşımı Var Mıdır?

Kanunlarda bazı suçlar hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılması mağdurun şikayetine bağlıdır. Konut dokunulmazlığı ihlali suçunun işleniş şekilleri kanunlarda şikayete bağlı kılınan suçlardan biridir. TCK’nın 73. Maddesine göre “Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olan suç hakkında yetkili kimse altı ay içinde şikayette bulunmadığı takdirde soruşturma ve kovuşturma yapılamaz.” mağdurun şikayet süresi zamanaşımı süresini geçmemelidir. Bu durumda süre  fiili öğrendiği ya da bildiği tarihten itibaren başlar. Dava zamanaşımı ise, sekiz yıldır. Bu sürenin dolmasıyla dava düşmüş olur.

Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçunda Uzlaştırma Var Mıdır?

Konut dokunulmazlığının ihlali suçu uzlaştırma hükümleri kapsamındadır. Uzlaştırma süreci tamamlanmadan kovuşturma aşamasına kesinlikle geçilemez. Müştekinin uzlaştırma sürecinde diğer taraf ile uzlaşması durumunda şüpheli hakkında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar alınır.

Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme Hangisidir?

Konut dokunulmazlığı ihlali suçu mağdurun şikayetine bağlı suçlar içinde yer alır. Konut dokunulmazlığı ihlali suçunun resen soruşturması ve kovuşturması yapılamaz. Ancak, bu durum nitelikli hallerde değişiklik gösterir. Suçun nitelikli hali olarak değerlendirilen “gece vakti” işlenmesi durumunda şikayete bakılmadan resen soruşturma ve kovuşturma işlemlerine geçilebilir.

Konut dokunulmazlığının ihlalinde yetkili mahkeme, suç konusu konutun bulunduğu yer mahkemesidir. Konut dokunulmazlığı ihlali suçunda görevli mahkeme ise suçun şikayete dahil olduğu durumlarda Sulh Ceza Mahkemesi olarak belirlenmiştir. Resen kovuşturmaya tabi tutulan gece vakti gerçekleşmesi durumunda ise görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesi olarak belirlenmiştir. Konut dokunulmazlığı ihlali suçu ile karşı karşıya kaldığınız durumlarda ceza avukatı ile çalışmanız, olası hataları ortadan kaldırır.

Konut Dokunulmazlığı İhlali Cezası Ne Kadardır?

Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun basit şekli ile işlenmesi durumunda ceza, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası olarak değerlendirilir. Bir kimse konuta rızasına aykırı olarak girmiş ya da rıza ile girdikten sonra çıkmamış ise altı ay ile iki yıl arasında hapis cezası ile cezalandırılır.

• Konut dokunulmazlığının ihlali, cebir ya da tehdit kullanılması ile işlendiğinde ceza, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası hükmedilir.

• Konut dokunulmazlığının ihlali, gece vaktinde işlendiği zaman bir yıl ile üç yıl arasında kadar hapis cezasına hükmedilir.

• Konut dokunulmazlığının ihlali suçundan yargılanan kişi, hakim tarafından cezanın sınırına göre, adli para cezası ile cezalandırılabilir.

• Hakimin vereceği ceza, iki yılın altında verilebilir. Tüm koşulların uygun olması halinde hükmün açıklanmasının geriye bırakılması mümkündür. Hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararı verildiği zaman kişi, denetim süresi içinde başka bir suça karışmamış ise ceza infaz edilmiş sayılır.

Sıkça Sorulan Sorular

Konut dokunulmazlığı ihlali şikayete bağlı mıdır?

Konut dokunulmazlığının ihlali şikayete bağlı bir suçtur. Kişi, fiil ve faili öğrenmesinden itibaren altı aylık süre içinde şikayet edilebilir. Konut dokunulmazlığının ihlali şikayete bağlı bir suç olmasının yanında, uzlaşmaya tabi de bir suçtur.

Konut dokunulmazlığını İhlali için zamanaşımı süresi nedir?

Konut dokunulmazlığı ihlali zamanaşımı süresi sekiz yıldır. Fail hakkında sekiz yıl içerisinde dava açılmamış ise bu hak kaybedilecektir. Eğer fail, hapis cezası ile cezalandırılmışsa, ceza zamanaşımı süresi on yıldır.

Konut dokunulmazlığını İhlali için avukat şart mıdır?

Konut dokunulmazlığı ihlali davası ceza hukuku avukatı ile yürütülmesi gereken bir davadır. Böylece dava sürecinde tüm detaylar dikkatle incelenir.