Kişisel Verileri Ele Geçirme, Yayma Suçu ve Cezası – TCK 136

Kişisel verileri verme, ele geçirme ya da yayma suçu; kişinin yaşamının özel alanında kalması gereken ve herkes tarafından bilinmeyen kişisel verilerin hukuka uygun olmayacak şekilde ele geçirilmesi, yayılması ya da verilmesidir. Kanunlarda “Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme veya Ele Geçirme Suçu” olarak düzenlenmiştir.

Kişisel verileri verme, yayma da ele geçirme suçu, TCK’nın 136. maddesinde seçimlik hareketli bir suç olarak düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre; şu üç seçimlik hareketten herhangi birinin yapılması suçun kabulü için yeterlidir.

• Hukuka aykırı olarak kişisel verilerin başkasına verilmesi,
• Kişisel verilerin hukuka aykırı olarak yayılması,
• Kişisel verilerin hukuka aykırı ele geçirilmesi.

Kişisel verilerin verilmesi, ele geçirilmesi, yayılması suçu; Anayasanın 20. Maddesinde güvence altına alınan kişilerin özel yaşamının gizliliği ve korunması hususunda bir suç olarak kabul edilir. Kişisel verileri ele geçirme ve yayma suçu bazı suçlarla karıştırılır. Bunlar;

• Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi, Kayda Alınması ve İfşa Edilmesi Suçu,
• Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu,
• Haberleşmenin Gizliliğini İhlal Suçu,
• Hakaret Suçu

Kişisel Verileri Ele Geçirme veya Yayma Suçu Nedir?

Kanunlarda düzenlenen suçun hareket unsuru, “hukuka aykırı olarak verme, yayma veya ele geçirme” şeklinde ifade edilmiştir. Seçimlik hareketli bir suç olan bu suç; verme, yayma ya da ele geçirme hareketlerinden birinin yapılması ile tanımlanmış olur.

• Kanunlarda verileri verme, bir kimsenin sahip olduğu bilgiyi ya da bir şeyi bir diğerine sunması olarak ifade edilir.
• Verileri yayma, bir kişinin elinde olan bilgiyi ya da bir şeyi birden fazla kişinin bilgisine sunması, birden fazla kimseye ulaştırmasıdır.
• Ele geçirme ise, bir kişinin bir başkasının elinde olan bir materyali onun rızası dışında ya da rızası ile almasıdır.

Verme ile yayma arasında önemli bir fark vardır. Vermede bir kişini elindekini bir kişiye ulaştırılması söz konusuyken, yayma da birden fazla kişiye sunulması söz konusudur. Kanunlar verileri verme ve yaymayı kişisel veriyi elinde bulunduran açısından belirler. Ele geçirmede ise bilgi elinde olmayıp sahip olmak isteyen kişi olarak bakılır.

Bir polis memuru yasal yollar ile sahip olduğu bir kimsenin telefon numaralarını bir başkasına ulaştırdığında, bu husus verme olarak kabul edilir. Bu polis memuru elindeki telefon numaralarını gazetelere verirse, bu husus yayma olarak ifade edilir. Telefon numaralarını biri polis memurundan almak üzere çabalayıp, alırsa ele geçirme kabul edilir.

Kişisel Verileri Ele Geçirme, Yayma Suç Unsurları Nelerdir?

Kişisel verileri ele geçirme, yayma suçunun çeşitli unsurları vardır. Bunlar;

Fail

Bu suçun kanuni tanımına bakıldığında fail; kişisel verileri hukuka aykırı olarak veren, yayan ya da ele geçiren kişidir. Kanunlara göre, verileri hukuka aykırı olarak verme ya da ele geçirme durumunda fail açısından herhangi bir özellik aranmaz. Herkesin bu suçun faili olma ihtimali vardır.

Mağdur

Suç ile ihlal edilen değerin sahibi olan gerçek kişi, uçun mağdurudur. Kişisel verileri verme, yayma veya ele geçirme suçu kişisel verileri elinde tutan kişiye aittir. Bu suçta failde olduğu gibi mağdur yönünden de bir özelliğe bakılmaz. Herkesin bu suçun mağduru olma ihtimali düşünülür.

Suçun Konusu

Kişisel verileri verme, yayma ve ele geçirme suçunun konusu kişinin özel bilgileridir. Kimliği belli ya da belirlenebilir olan gerçek kişiye ait her bilgi, kişisel veri olarak kabul edilir. Bu durumda yalnız kişinin ismi, adı, doğum tarihi, doğum yeri gibi onun kesin teşhisini sağlayan bilgiler değildir. Bunun yanında kişinin fiziki, ailevi, ekonomik, sosyal özelliklerine ait bilgiler de kişisel veridir.

Fiil

Verme, bir kişini elinde olan bir şeyi bir diğerine sunmasıdır. Yayma, bir kişinin elinde olan bir şeyi birden fazla kişiye ulaştırmasıdır. Ele geçirme ise, bir kişinin bir başkasının elindekini onun rızası olmadan ya da rızasıyla elde etmesidir. Suçun kanuni olarak tanımı; belirtilen hareketlerden birinin yapılması ile birlikte suçun tamamlanmasıdır. Bir sonun yaşanması bu suç tipinde aranmaz.

Suçun hangi hareketlerle işlendiği suçun kanuni tanımında açıkça belirtilir. Bu nedenle bu suç bağlı hareketli bir suç olarak kabul edilir. Türk Ceza Kanunu’na göre bu suç seçimlik hareketli bir suç olarak görülür. Suçun kanuni tanımına göre kişisel verilerin bir başkasına verilmesi, yayılması veya ele geçirilmesi hareketlerinden birinin yapılması bu suçun varlığında yeterlidir.

Manevi Unsur

Bu suç kasten işlenen bir suç olması sebebi ile kanunumuzda taksirle işlenebileceğine dair bir düzenlemeye yer verilmez. Söz konusun suçun ifasında failin suçunu oluşturan kişisel verilerin, kimliği belirli ya da belirlenebilir bir gerçek kişiye ait bir bilgi olduğunu bilerek hareket etmesine bakılır.

Kişisel Verileri Verme, Ele Geçirme, Yayma Suçu Cezasında Hangi Mahkeme Görevlidir?

Bir ceza davası niteliğine sahip olan kişisel verileri verme, ele geçirme, yayma suçu, savcılığın iddia makamı olarak davaya dahil olmasıyla kamu davası olarak açılan bir davadır. Bu suçun kararında Asliye Ceza Mahkemesi görevlidir. Bu suç ile ilgili tüm kararlar ile ilgili detaylı bilgi almak için ceza hukuku avukatı ile görüşebilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Kişisel verileri verme, ele geçirme, yayma suçu erteleme kararı uygulanır mı?

Kişisel verileri verme, ele geçirme, yayma suçu işlendiğinde yargılamada 2 yıl ve altı ceza alınmışsa erteleme kararı verilebilir.

Kişisel verileri ele geçirme, yayma suçunun cezası nedir?

Kişisel verileri verme, ele geçirme, yayma suçu 2 ila 4 yıl arasında hapis cezası ile yargılanır. Bu suçta adli para cezası kararı alınmaz. Suçun kapsamına ve yaşanan zarar göre verilen ceza süresi değişiklik gösterir.

Kişisel verileri ele geçirme, yayma suçunda avukat şart mı?

Kişisel verileri ele geçirme, yayma suçunda ceza hukuku avukatı tüm süreci profesyonelce takip eder.