Çocuğun Velayeti Hangi Durumlarda Babaya Verilir?

Türk Medeni Kanunu’nda evlilik dışı doğan çocukların velayetinin anneye verilmesi kuraldır. Annenin küçük yaşta olması, kısıtlı ya da ölmüş olması halinde ya da velayet anneden alınmış ise mahkeme çocuğun velayetini babaya verebilir. Anneye verilmeyen velayet mutlaka babaya verilecek anlamına da gelmez. Bazı durumlarda hâkim velayeti ne anneye, ne de babaya verilmemesi yönünde karar verebilir. Çocuğa vasi atanması ile bir karar hükmedilebilir.

Anne ve babanın evliyken kural olarak velayet hakkı ve yükümlülükler anne ve babaya müşterek olarak bölünür. Anne ve babanın boşanması durumunda mahkeme tarafından çocuğun velayeti ile ilgili de karar alınması gerekir. Boşanma davaları ile ilgili istatistiklere bakıldığında, Türkiye’de boşanma davalarının %75’inde çocuğun velayeti annede, %25’inde ise babada kalır.

Velayetin düzenlenmesinde çocuğun üstün yararı göz önünde bulundurulur. Çocuğun bedeni ve fikri gelişimi, psiko sosyal gelişmeleri dikkate alınır.

Daha küçük yaştaki çocuklarda mahkeme, gereklilik olmadığı sürece çocuğu anneden ayırmaz. Ancak, annenin yaşam biçiminin çocuğun bedensel ve zihinsel gelişimini olumsuz yönde etkileyebilme durumu söz konusu ise, mahkeme çocuğun velayetini babaya verebilir.

Boşanma ile Velayetin Babaya Verilme Şartları

Eşlerin evlilikleri devam ettikçe, çocuklarının velayetleri ortak kabul edilir. Ancak, eşlerin boşanma sürecine girmeleri ile birlikte taraflar arasında çocukların velayeti ile ilgili anlaşmazlıklar yaşanabilir. Mahkeme esnasında hakim tarafından değerlendirme yapılarak, annenin ve babanın durumu incelenir.

Aile mahkemesi yetkisinde kanunlar, velayetin hangi durumlarda anneye ya da babaya verileceği gibi sınırlayıcı bir düzenleme getirmemiştir. Velayetin belirlenebilmesinde temel şart, çocuğun üstün yararıdır. Mahkeme tarafından karar verirken çocuğun menfaati göz önünde bulundurulur. Çocuğun hangi ebeveynde daha iyi yaşam şartlarında yaşamını sürdüreceği, eğitimi kimin tarafından daha iyi verileceği göz önünde bulundurulur.

Çocuğun velayeti söz konusu olduğunda anne ve babanın duygularından ziyade çocuğun menfaatleri ön planda tutulur. Bunun yanında yaş olarak daha büyük olan çocukların beyanı da çok önemlidir. Mahkeme pedagog raporu ile birlikte çocuğa da nerede kalmak istediğini sorar. Bu durumda çocuğun cevabına önem verilir.

Velayetin Babaya Verilmesi İçin Neler Yapılması Gerekir?

Velayetin babaya verilmesi için bazı kriterlere bakılır. Bunlar;

• Müşterek çocuğun boşanma sırasında fiilen babanın bakması, bakmaya devam etmesi, güzel ve mutlu kurulu bir düzene sahip olması gerekir.
• Müşterek çocuğun kardeşi babanın yanında kalması, müşterek çocuğun kardeşinden ayrılmaması onun üstün yararı olarak görülür.
• Çocuğun üstün yararı için babanın gerekli özen ve dikkati gösteriyor olması şartı aranır.

• Babanın çocuğun bakım ve barınma ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılıyor olması, aynı zamanda ekonomisinin iyi olması gerekir.
• Babanın evinin çocuğun okuluna yakın olması gerekir. Annenin evinin çok uzak olması örnek olarak gösterilebilir.

Bir baba, çocuğunun velayetini alabilmek üzere çeşitli yollara başvurabilir. Bunun için ilk adım genellikle bir avukatla görüşmektir. Aile hukuku avukatı çocuğun velayeti için bir dava açar. Aile mahkemesinde görülen velayet davalarında mahkeme, çocuğun menfaatlerini göz önünde bulundurarak velayet kararı alır.

Baba, çocuğun velayetini alabilme için mahkemeye başvurduğu zaman çocuğun bakımını üstlenebilecek finansal kaynaklara sahip olduğunu ispat etmelidir. Çocuğun ihtiyaçlarını karşılayabileceğini ve çocuğun bakımını üstlenebilecek zamanı olduğunu kanıtlayan belgeler ile başvuru yapmalıdır. Mahkeme çocuğun velayetinin babaya verilmesinin çocuğun yararına olduğu yönünde karar verebilir. Böyle bir durumda velayet baba lehine gelişir.

Baba, çocuğun velayetinin kendisinde kalması için aile mahkemesine başvuru yapmadan önce, çocuğunun ihtiyaçlarını karşılayabileceğinden emin olmalıdır. Bunun için çocuğun tüm bakımlarına katılabilir. Çocuğun tüm ihtiyaçlarını karşılamak için maddi kaynaklar hazırlayabilir. Çocuğu ile daha fazla zaman geçirmek için özenli davranabilir. Tüm bunlar, mahkemede çocuğun velayetinin babaya verilmesi ile ilgili daha olumlu bir karar alınmasını destekler.

Babaya Geçici Velayet Verilir Mi?

Boşanma davasının açılması ile birlikte mahkeme geçici olarak çocuğun velayeti anne ya da babaya verir. Bu geçici velayet boşanmanın sonuçlanması ile değişebilir. Boşanma davasının başlaması ile birlikte geçici olsa da çocuğun menfaatleri gözetilerek velayet, anneye ya da babaya verilebilir. Geçici velayet için verilen karar tüm boşanma süreci boyunca geçerlidir.

Son deliller toplanır ve değerlendirme yapılır. Dava karar aşamasına kadar geçici velayet kime verildi ise çocukların velayeti onda kalır. Bu kişi baba da olabilir. Geçici velayetin verilmesi ile düzenin çocuk lehine iyi bir şekilde işliyor olması, kalıcı velayetin geçici velayeti bulundurana verilme olasılığını artırır.

Babaya Velayet Verilirken Mahkeme Nelere Dikkat Eder?

Velayet konusunda belirleyici noktalarda biri de çocuğun yaşıdır. Çocuk henüz bakıma muhtaç yaşta özellikle süt alan bir çocuksa, anne olmadan bakımı gerçekleşemez. Yani anne bakımına muhtaçtır. Bu durumda velayet babaya verilmez. Çocuğun yaşının küçük olması, anne bakımına muhtaç olması velayetin mutlaka anneye verilmesini gerektirir.

Çocuğun velayeti annede olsa da babanın çocuğu ile ilişki kurması için mahkeme tarafından baba için belirli günler tahsis edilir. Ancak, bu günler bakıma muhtaç çocuklarda yatılı olmaz. Çocuğun çok küçük olması ve anne tarafından süt verilmesi sebebi ile çocuk babada yatılı olarak kalamaz. Çocuk daha büyük yaşlar da ise babada yatılı olarak kalabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Anne evlenirse baba velayeti alır mı?

Anne evlendiğinde ya da boşandığında, velayet kararı çocuğun çıkarlarına göre verilir. Bu durumda çocuğun yaşı, sağlığı, eğitimi, korunma ihtiyacı, ailenin yaşam koşulları gibi faktörlere bakılır. Dolayısı ile annenin evlenmesi sonucu velayetin babaya verilip verilmeyeceği, çocuğun yararları gözetilerek verilir.

Velayet davalarından bir avukatın yardımını almak önemlidir. Aile hukuku avukatı tüm süreci en iyi şekilde takip etmenize yardımcı olur