Ceza Davalarında Yargılamanın Yenilenmesi – CMK 311. Madde

Ceza davalarında yargılamanın yenilenmesi olağanüstü kanun yolları arasında değerlendirilir. Kanun yolu ile kesinleşen hüküm sonucu ortaya çıkacak adli hataların giderilmesi için başvurulan bu hukuk yolu Ceza Muhakemesi Hukuku kapsamındadır.

Mahkemece kesinleşen hükümler Ceza Muhakemesi Kanunu Madde 311 uyarınca koşulları sağladığında hükümlü lehinde ya da aleyhinde yeniden yargılama yoluna başvurulur. Yargılamanın yenilenmesi kesin hükümle neticelenmiş bir uyuşmazlık için geçerli olmaz. Olağanüstü kanun yolu olarak ceza davalarından yargılanmanın yenilenmesinden yararlanılır.

Hükmü veren mahkemeye başvuru dilekçesi sunulması gerekir. CMK’ya göre 311. Madde kapsamında hükümlü kişi lehinde ya da aleyhinde kesinleşmiş bir karara ilişkin yargılama yapma talebi kabul edildiği zaman yargılamanın yenilenmesi gerçekleşmiş olur.

Ceza Davalarında Yargılamanın Yenilenmesi Nedir?

Yargılamanın yenilenmesi ancak kesin hükümler oluşması durumunda başvurulan bir kanundur. Kesin hükmün yanı sıra artık yargılamaya konu olan sorun çözülür.  Maddi gerçeğe ulaşıldığı için kesin hükümle sonuçlanmış bir ihtilaf kural olarak yeniden yargılama konusu olarak kabul edilemez. Bununla beraber bir yargılama faaliyeti neticesinde kesin hükümde adli hatalar da yapılabilir. Hükmün kesinleşmesinin ardından ortaya çıkan maddi olaylar, kesin hükmün maddi gerçeği yansıtmasını ve ispatı ile ilgili temelleri sarsabilir. Böyle bir durumda kesin hüküm ve adli hatanın düzeltilmesi zorunluluğu söz konusudur. Bu iki değerden biri bile tamamen göz ardı edilemez.

Ceza Davalarında Yargılamanın Yenilenmesi İçin Kimler Başvuru Yapabilir?

Yargılamanın yenilenmesi hükmünü vermiş olan mahkemeye bir talep dilekçesi ile başvuru yapılması gerekir. Yargılamanın yenilenmesi mahkemenin kendiliğinden yapacağı bir işlem değildir. Ancak, üzerine gerçekleştirilir. Bu başvuruyu da hakkında kesinleşmiş mahkeme kararı olan kişi yapabilir. Başvuru sırasında alanında uzman bir ağır ceza avukatı ile çalışmakta yarar vardır.

Talep dilekçesi hazırlarken talebin yasal nedenlerine de yer verilmesi zorunludur. Yazılı başvuru usullere uygun olacak şekilde gerçekleştirilmesi gerekir ve müracaat hükmü veren mahkemeye yapılır. Başvuru dilekçesi eksiksiz ve tam olmalıdır.

Aynı zamanda bu talep bağlamında da iddiaların doğrulanması yönünde yeni delillerin ortaya konması gerekli görülebilir. Bu deliller ise kendi başlarına ve daha önceki delillerle birlikte önceki verilen hükmün değişebilmesine etki edebilecek nitelikte olmalıdır.

Yargılamanın yenilenmesi talebi ile hükmün infazı ertelenmez. Buna ek olarak hükmün infazı geri bırakılabileceği gibi durdurulabilir. Mahkeme yargılamanın yenilenmesi başvurusunu infazın durdurulması, durdurulmaması ya da geri bırakılıp bırakılmaması yönünde değerlendirebilir. Böyle bir karar verdiğinde ise bu karara itiraz yolu kapalı olur.

Ceza Davalarında Yargılamanın Yenilenmesi Başvuru Süresi

Ceza Davalarında yargılamanın yenilenmesi talebi süresi bellidir. Bir talep yapılmadığı zaman mahkeme bu konuda kendiliğinden bir hükme varamaz. Yargılamanın yenilenmesi için dilekçe ile başvuru şarttır. Hükümlü vefat etse, yakalanmamış olsa dahi yargılama koşulları karşılıyorsa, yeniden yapılabilir.

Yeniden yargılama yapılabilmesi için CMK’da yer alan sınırlı hallere bakılır. Kanunda yer alan bu sınırlı durumlar arasından en az biri ortaya çıktığı zaman yargılama yenilenebilir. Hukukun işlevselliği ve güvenliğin sağlanması için kesin hüküm gerekli olur. Bazı hallerde adli hatalar oluşabilir.

Bu tür adli hatalarda yargılamanın yenilenmesi için hukuk yoluna başvurulabilir. Yargılamanın yenilenmesi için hazırlanacak talep dilekçesi herhangi bir süreye bağlı olmadan verilebilir. Bu kanun yolu olağanüstü kanun yolu kapsamında tutulur. Dolayısı ile zamanaşımı süresi ve hak düşürücü süre bulunmaz.

Ceza Davalarında Yargılamanın Yenilenmesi Hangi Durumlarda Kabul Edilmez

Ceza Davalarında yargılamanın yenilenmesi talebi sanık ya da hükümlü için lehte ya da aleyhte olacak şekilde gerçekleşir. Yargılamanın yenilenmesi isteği alakalı hüküm, verilen kişi tarafından oluşturulur. Başvuru dilekçesi ile kararı veren mahkemeye başvuru yapılır. Bu tür dilekçeler hazırlanırken yasalarda ön görülen koşullar sağlanmalıdır.

Dilekçenin eksiksiz olarak hazırlanması ve mahkemenin taleplerini içermesi yargılamanın yeniden yapılabilmesi açısından gereklidir. Bu aşamada mutlaka uzman bir ceza hukuku avukatı bilgisi alınmalıdır. Mahkeme tarafından bazı durumlarda yargılamanın yenilenmesi reddedilir.

Yaşanan hata farklı bir yoldan oluyorsa, böyle bir durumda mahkeme hatayı düzeltme yoluna gider. Mahkeme yargılamanın yenilenmesi aşısından karar almaz. Kesinleşen hükme bağlı bir adli hata durumu söz konusu ise bu hatanın giderilmesi için olağan kanun yolları yeterli de olursa yargılamanın yenilenmesi için olağanüstü kanun yoluna gidilmez.

Ceza Davalarında Yargılamanın Yenilenmesinde Dava Zamanaşımı Süresi

Ceza davalarında zamanaşımı olarak ifade edilen süre; bir suç işlendiği zaman belli bir süre geçmesine karşın dava açılmaması ya da dava açılmış olsa dahi kanuni sürede bu davanın sonuçlanmamasını ifade eder. Bu tip durumlar davanın düşmesi ile oluşur. Yargılamanın yenilenmesi aynı fiil kapsamında olacaksa, yargılamanın yenilenmesi talebinin kabul edildiği tarih fiile ilişkin zamanaşımı süresini tekrar başlatır.

Sıkça Sorulan Sorular

Kimler yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunabilir?

Cumhuriyet savcısı tarafından hükümlü hakkında lehine ya da aleyhine olmak üzere yargılamanın yenilenmesi istemi yapılır. Buna ek olarak müdafi, hükümlünün yasal temsilcisi ve eşi de lehte yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunabilir.

Ceza davalarında yargılamanın yenilenmesi yeni bir dava olarak mı açılır?

Ceza davalarında yargılamanın yenilenmesi talebi, ayrı bir dava olarak açılır. İnceleme de bu bağlamda yapılır. Dolayısı ile diğer davalar gibi dava dilekçesiyle başvuru şartı aranır. Dava dilekçe kapsamında incelenir ve karara bağlanır.

Ceza davalarında yargılamanın yenilenmesinde başvuru süresi nedir?

Ceza davalarında yargılamanın yenilenmesi yolu için herhangi bir başvuru süresi bulunmaz. Ancak, AİHM kararı kapsamında bir kanun yolu başvurusu olacaksa, kararın kesinleşmesini takiben 1 yıllık başvuru süresi belirlenir.

Ceza davalarında yargılamanın yenilenmesinde başvurularında avukat şart mı?

Ceza davalarında yargılamanın yenilenmesinde başvurusunda herhangi bir hataya mahal vermemek için ceza hukuku avukatı ile çalışılmalıdır.