Bilişim Suçları Nelerdir?

Bilişim suçları yani siber suçlar; bilgisayar, tablet, cep telefonu gibi iletişim araçları ya da pos makinası gibi alışveriş araçları ile elektronik ortamda işlenen her türlü suçtur. Bilişim suçları; bilgisayar suçu, internet suçu, elektronik ortamda işlenen suçlar gibi kavramlar olarak da kullanılabilir. Bilginin elektronik ve teknolojik araçlara aktarılmasına bilişim, bu süreçte işlenen suçlara da bilişim suçları denir. Bilişim sistemine müdahale iki şekilde olabilir. Biri sisteme fiziksel bir şekilde erişim imkanına sahip olma yolu ile diğeri ise uzaktan internet üzerinden bağlanma yoludur.

Bilişim Suçları

Bilişim alanında işlenen suçlar şu şekilde sınıflandırılır.

Doğrudan Bilişim Suçları (Gerçek Bilişim Suçları)

• Bilişim sistemine girme
• Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme
• Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması
• Yasak cihaz veya programlar
• Tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbiri uygulanması

Dolayısıyla Bilişim Suçları (Bilişim Bağlantılı Suçlar)

• Eğitim ve öğretim hakkının engellenmesi
• Kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi
• Hakaret
• Haberleşmenin gizliliğini ihlal
• Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması
• Özel hayatın gizliliğini ihlal
• Kişisel verilerin kaydedilmesi
• Verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme
• Verileri yok etme
• Hırsızlık
• Bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle hırsızlık
• Dolandırıcılık
• Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık 
• Halk arasında korku ve panik yaratmak amacıyla tehdit
• Suç işlemeye tahrik
• Suçu ve suçluyu övme
• Halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama
• Kanunlara uymamaya tahrik
• Müstehcenlik

Bilişim Suçları Nasıl Tespit Edilir?

Bilişim suçlarının tespiti için genellikle Microsoft Corporation şirketinden yardım alınır. İlk olarak erişim sağlanan bilişim sisteminin müştekiye ait olup olmadığı tespit edilmelidir. İşlenmiş olan bilişim suçunun niteliğine göre kullanıcıların IP adresleri tespit edilebilir. Bilgisayar harddisklerine el konulur ve gerekli incelemeler yapılır. Şüpheli, söz konusu bilgisayarı ya da elektronik aracı başkasının kullandığını ileri sürüyorsa bu savunma çerçevesinde başkasının sisteme girip girmediği belirlenmelidir.

Şüpheli kendi bilgisayarı ya da elektronik aracı dışında bir bilgisayar veya araç kullanarak mağdurun sistemine girmiş olabilir. Böyle bir durumda inceleme ve araştırma yapılır. Bu hususa dair tüm tanıklar dinlenir. Bilişim suçları sadece teknoloji aracılığı ispatlanmaz, bilişim suçunun özelliğine göre tanıklar da sonuca ulaşmada yardımcı olabilir. Bilişim suçları ile ilgili dilekçe hazırlanması ve mahkeme süreci takibinde bir uzmandan yardım alınmalıdır. Bunun için bilişim hukuku avukatı ile çalışmakta yarar var.

Bilişim Suçları Zamanaşımı, Şikayet Süresi ve Uzlaşma

Bilişim suçları, savcılığın kendiliğinden soruşturması gereken suçlardandırlar. Bu sebeple bilişim suçlarının soruşturulması için şikayete gerek yoktur. Mağdurun şikayetten vazgeçtiğini beyan etmesi, ceza davasının düşmesini sağlamaz. Savcılık bilişim suçunu kendiliğinden soruşturur. Bilişim suçu, TCK’daki zamanaşımı süreleri zarfında savcılığa bildirimde bulunulursa etkili bir soruşturma yapma imkanı elde edilebilir. TCK’da yer alan en basit bilişim suçunun dava zaman aşım süresi 8 yıl olarak belirlenmiştir. Dava zamanaşımı süresinin geçmesinden sonra suç ihbarında bulunulması ya da kamu davasının zamanaşımı süresinde sonuçlandırılmaması durumunda suçun soruşturulması veya kovuşturulması imkansızdır.

Müşteki, daha önce şikayet hakkını kullanma imkanını bulamamış olabilir. Böyle bir durumda yargılamanın ceza mahkemesindeki aşamalarında davaya müdahil olacak şekilde taraf sıfatını kazanabilir. Suç isnadı yöneltilen kişi ile suçun mağduru kişin bir uzlaştırmacı aracılığı ile iletişim kurması ve anlaşma sağlaması, uzlaşma olarak ifade edilir. Bilişim suçları, uzlaşma kapsamında yer alan suçlar içinde yer almaz.

Bilişim Suçlarında Etkin Pişmanlık Ceza İndirimi Nedir?

Bazı bilişim suçları işlendiği zaman sanığa etkin pişmanlık sebebi ile ceza indirimi yapılabilir. Kanunlarda bilişim suçları için etkin pişmanlık hükümleri düzenlenmiştir. Buna göre başkasına ait banka veya kredi kartının sahibinin rızası olmadan kullanılması şeklinde bilişim suçu işlendiğinde, şartlarını yerine getirmek kaydı ile sanık hakkında etkin pişmanlık hükümlerine başvurulur.

Bilişim suçlarının etkin pişmanlık hükümleri kanunlardaki düzenlemeler çerçevesinde uygulanır. Buna göre, bilişim suçu sebebi ile mağdurun uğradığı zarar soruşturma aşamasında karşılanırsa, verilecek cezanın 2/3’üne kadarı indirilebilir. Bilişim suçu sebebi ile mağdurun uğradığı zarar kovuşturma aşamasında, yani davanın açılmasından sonra giderilirse sanığın cezası 1/2 oranında indirilir.

Bilişim Suçlarında Hangi Mahkeme Görevlidir?

Bilişim suçlarına ilişkin yargılama süreci, ceza mahkemelerinde görülür. Bilişim suçlarında görevli mahkeme ceza mahkemeleri olarak hukukta yer alır. Mahkeme sayısının fazla olduğu bazı bölgelerde ceza mahkemeleri ihtisas mahkemesi olarak sadece bilişim suçlarına bakabilir.

Bilişim Suçları İçin Savcılık Şikayeti Nasıl Yapılır?

Bilişim suçları ile ilgili şikayet için Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusu yapılmalı ya da Emniyet birimlerinin konuyla ilgili bilişim suçları bürolarına başvurulmalıdır. Bunun dışında şikayete tabi bir suç değilse düşük bir ihtimal de olsa, Cumhuriyet Savcılığı çoktan re’sen harekete geçmiş olabilir.

Aynı zamanda öngörülen bazı suçlar için doğrudan Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’na da bildirimde bulunmak mümkündür. Kanun gereği belirlenen bazı bilişim suçları şikayetleri de direkt Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’na ait www.ihbarweb.org.tr adresinden de yapılabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Bilişim Suçlarda para cezası ne kadar?

Bilişim sistemini engelleme, veri değiştirme, bozma ya da yok etme eylemleri ile haksız çıkar sağlanması durumunda faile, bilişim suçu sebebi ile ceza verilir. Bilişim suçu sebebi ile beş bin güne kadar adli para cezası hükmedilebilir.

Bilişim suçlarına karşı ne yapılabilir?

Bilişim suçu mağduru,  Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunması halinde maruz kaldığı suçu şikayet etmesi gerekir.

Bilişim suçları nelerdir?

Bilgisayar, cep telefonu, tablet, POS cihazı gibi bilişim sistemi araçları ile işlenen suçlar bilişim suçları olarak kabul edilir.

Bilişim suçlarında avukat şart mı?

Bilişim suçları oldukça kapsamlı bir konu olduğu için bilişim hukuku avukatı ile çalışılmasında yarar vardır.