Mehir Alacağı ve Senedi Davası

İslam hukukunda kendisine yer bulan mehir, evliliğe bağlı olarak erkeğin kadına peşin olarak verdiği ya da ödemeyi taahhüt ettiği bir miktar para, mal ya da taşınır taşınmaz mal olabilir. İki türlü mehir vardır bunlardan biri mehri muacceldir.

Mehri muaccel evlenme sırasında peşinen ödenir. Mehri müeccelin ise verilmesi şarta bağlanır. Daha sonra verileceği taahhüt edilen mehri müeccel bir mehir çeşididir. Dini nikah sırasında verilen mehir, İslam Hukukunda kendisine yer bulur.

Türk Hukukunda mehirle ilgili herhangi bir düzenleme yoktur. Bunun yerine bağışlama vaadi sözleşmesi için geçerli olan şartlar mehir için uygulanır.

Mehir Neye Denir?

Evlilik birliğinin kurulması sırasında İslam Hukuku kapsamında ve dini nikah kıyılırken kadına erkek tarafından verilmesi taahhüt edilen ya da peşinen ödenen bedel mehir olarak adlandırılır. Mehir para olabileceği gibi, taşınır veya taşınmaz bir mal da olabilmektedir.

Erkeğin kadına karşılıksız olarak verdiği mehir İslam Hukukunda mehri muaccel ve mehri müeccel olarak ikiye ayrılmaktadır. Türk Medeni Kanunu kapsamında mehirle ilgili herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Medeni kanunda yer verilmeyen mehir yasaklanmış da değildir.

Mehir Hukuki Açıdan Geçerli mi?

Yargıtay içtihatlarına bakıldığında eşler arasında yapılmış olan mehir sözleşmelerinin geçersiz olarak kabul edilmediği görülmektedir. Yargıtay bu tür anlaşmaları bağışlama vaadi sözleşmesi ya da bağışlama olarak değerlendirmektedir.

Mehir alacağı Türk Medeni Kanununda yer verilmese de hukuken korunan bir alacak hakkıdır. Eşler arasında hazırlanan mehir senedi Yargıtay tarafından bağışlama vaadi sözleşmesi olarak kabul edildiğinden hukuki açıdan da geçerlilik doğar.

Boşanma Davası ve Mehir Talebi

Boşanma davası aile birliği sonlandırılacağı zaman Aile Mahkemesine açılan bir davadır. Boşanma davası anlaşmalı boşanma veya çekişmeli boşanma olarak görülebilir. Eşlerin aralarında mehir senedini düzenledikleri evliliklerde boşanma davası sırasında kadının mehir senedinden kaynaklanan alacağını talep edebilmesi mümkündür.

Bunun için mehir senedi hazırlanırken Türk Borçlar Kanunu kapsamında hazırlanması ve bağışlama vaadi sözleşmesi niteliğine sahip olması gerekir. Hukuki açıdan geçerliliğin sağlanması için bu koşulların varlığı gerekir.

Bir mehir sözleşmesine sahip olan kadın, sözleşme yazılı olarak hazırlandığında ve mehir vereceğine dair vaatte bulunan erkeğin imzası da bu belgede yer aldığı takdirde boşanma davasında mehir alacağını talep edebilmektedir.

Bu noktada değinilmesi gereken bir diğer husus ise uzman yardımıdır. Hukuk tekniği, bilgisi ve deneyimi gerektiren davalarda uzman bir boşanma avukatı yardımı alınması kişi adına faydalı olacaktır.

Mehir Alacağı Davası Nedir?

Mehir alacağı davası ayrı bir dava olarak açılabilir ya da boşanma davası sırasında kadın mahkemeden mehir alacağını talep edebilir. Alacak davası şeklinde açılması gereken boşanmadan ayrı mehir alacağı davası mehir senedine istinaden açılabilen bir davadır.

Mehir alacağı davası açılacağı zaman davalının yerleşim yeri mahkemesine başvuru yapılması gerekir. Davalının yerleşim yerindeki Asliye Hukuk Mahkemesi mehir alacağı davasında görevli ve yetkili mahkeme olur.

Boşanma Davası ve Mehir Talebi Koşulları

Boşanma davası açıldığında anlaşmalı veya çekişmeli dava olmasına bağlı olarak sonuçlanma süresinde değişiklik olur. Boşanma davası sırasında aynı zamanda mehir alacağının talebi de yapılabilmektedir.

Mehir alacağının talep edilebilmesi için bir takım koşulların sağlanmış olması gerekir. Öncelikle alacağın kaynağı olarak gösterilecek olan mehir senedi geçerli şekilde hazırlanmak zorundadır. Türk Medeni Kanununda mehirle ilgili herhangi bir düzenleme bulunmamakla beraber yasaklama da söz konusu değildir.

Yargıtay içtihatları incelendiğinde mehir alacağının eşler arasında yapılmış olan bir bağışlama vaadi sözleşmesi olarak kabul edildiği görülür. Bağışlama vaadi sözleşmesinin geçerli olması için gereken hazırlanma şartları mehir alacağı senedi için de geçerlidir.

Türk Borçlar Kanunu kapsamında bağışlama vaadi sözleşmelerinin nasıl hazırlanması gerektiği yönünde gerekli düzenlemelere yer verilmektedir. Bu kapsamda mehir alacağı senedi hazırlanırken aşağıdaki şartlara dikkat edilmelidir:

• Mehir senedinin yazılı şekil şartına uygun olması gerekir.
• Mehir senedinde bağışlama taahhüdünde bulunan erkek eşin imzası olmalıdır.
• Bir taşınmazın devri yapılmış ise mehir senedinin düzenlenmesi noterde yapılmış olmalıdır.
• Mehir senedinde yer verilmesi gereken hususlardan biri de bağışlanan para, mal ya da malların belirlenmiş olmasıdır.

Mehir Alacağı Davası Açma

Mehir alacağı davası açma için erkeğin kadına vermeyi taahhüt ettiği mehir alacağını vermemiş olması gerekir. Mehir alacağı davası tek başına açılabilir. Buna ilaveten boşanma davası açılmış ise bu dava sırasında da mehir alacağı talep edilebilir.

Mehir alacağı davasının bir diğer özelliği de alacak davası olmasıdır. Bu sebeple de dava zamanaşımı süresinin dikkate alınması gerekir. Boşanma davası kararı kesinleştiği takdirde mehir alacağı davası için geçerli olan süre 10 yıldır. 10 yıllık süre dava zamanaşımı süresi olarak işler. Ziynet alacağı davası ile boşanmada mehir alacağı istemi beraber de yapılabilmektedir.

Mehir alacağı davası Asliye Hukuk Mahkemesine açılır. Mehir senedinin yazılı şekil şartına uygun olarak düzenlenmesi ve erkek eş tarafından imzalanmış olması halinde doğrudan icra takibi başlatılabileceği gibi alacak davası da açılabilir. Ayrıca boşanma davası sırasında da bu alacak talep edilebilir.

Boşanma Davası ve Mehir Talebi İspatı

Kadın, boşanma davasında mehir talebinde bulunuyor ise mahkemede bunu ispatlamakla da yükümlü olur. Mehir alacağının bulunduğunu ispat yükü kadındadır. Mehir senedi yazılı ise ve erkek eş tarafından da imzalanmışsa bu belge delil niteliği taşır.

Erkek tarafından imzalanmayan bir mehir senedinin geçerliliği de olmamaktadır. Boşanma davası görülürken tanık beyanları da önemlidir. Mehir alacağı açısından tanık beyanlarının destekleyici niteliği olması da göz ardı edilmemesi gerekenler arasındadır. 

Mehir Alacağı Davası Görevli ve Yetkili Mahkeme

Mehir, İslam inancının yanı sıra diğer dinlerde de kendine yer bulan, erkek eşin kadına evlilik sebebi ile vermiş olduğu bir çeşit hediyedir. İslam Hukuku kapsamında kadını koruma amacı ile verilen mehir, evlilik birliği kurulurken dini nikahın akdi sırasında belirlenen bir şeyin kadına armağan edilmesidir.

Mehir evlenme anında verilebileceği gibi sonrasında da ödenebilir. Boşanma sırasında da mehir kadına verilebilmektedir. Türk Hukuku açısından mehir alacağı ile ilgili herhangi bir düzenleme bulunmaz.

Bağışlama vaadi sözleşmesi ise mehir alacağı kapsamında değerlendirilmektedir. Mehir sözleşmesi yazılı olarak hazırlandığı takdirde bağışlama vaadi gibi değerlendirilir.

Mehir alacağı ile ilgili dava açılacağı zaman mehir alacağı davası için başvuru yapılabilir veya boşanma davası görülüyorsa mehir alacağı talebi oluşturulabilir. Boşanma davası anlaşmalı veya çekişmeli boşanma davası olarak açılır.

Boşanma davalarının görüldüğü mahkeme Aile Mahkemesidir. Boşanma kararı kesinleştikten sonra açılacak olan mehir alacağı davası içinse Asliye Hukuk Mahkemesine müracaat edilmesi gerekmektedir.

Mehir alacağı davası yetkili mahkeme davalı yerleşim yeri mahkemesidir. Mehir borçlusu erkek eş nerede yaşıyorsa oradaki yerleşim yeri mahkemesine başvuru yapılır. Erkek eşin yerleşim yeri Asliye Hukuk Mahkemesi aracılığı ile mehir alacağı davası görülür.

Mehir Senedi İptal Edilebilir mi?

Mehir senedi iptal edilebilir. Eşler geçerli bir mehir senedi düzenledikleri takdirde senedin iptali yönünde başvuru yapabilir. Mehir senedi iptali söz konusu olduğunda erkek eşin senet iptali için gerekçe göstermesi mümkündür. Mehir senedinin iptali gerekçeleri arasında aşağıdaki örnekler olabilir:

• Mehirin ödemesinin yapılmış olması,
• Mehirin erkek eş tarafından kadına çeşitli dönemlerde yapılan farklı ödemeler aracılığı ile rücu edilmiş olması.

Sıkça Sorulan Sorular

Mehir Nedir?

Evlilik sebebi ile erkeğin kadına verdiği bir çeşit hediye olan mehir, İslam Hukuku açısından uygulanmaktadır. Türk Hukukunda mehir alacağı bağışlama vaadi sözleşmesi kapsamında değerlendirilir.

Mehir Ödenmediğinde Ne Olur?

Mehir alacağı ödenmediği takdirde mehir alacaklısı kadın, bu alacağını talep edebilmektedir. Alacak davası şeklinde dava açılabileceği gibi boşanma davası sırasında da mehir alacağı talep edilebilir.

Mehir Vermek Zorunlu mudur?

Mehir verilmesi zorunlu değildir. Türk Hukuku mehirle ilgili herhangi bir düzenleme yapmaz. Mehir evlilik birliği kurulurken veya sonrasında kadına verilecek olan bir çeşit hediyedir. Erkek eş tarafından kadına verilen bu hediye İslam Hukuku açısından ise zorunludur.

Mehir Alacağı Nasıl İspatlanır?

Mehir alacağının ispatı için yazılı olarak hazırlanmış olması gerekir. Ayrıca yazılı olarak hazırlanan mehir alacağı senedinin erkek eş tarafından imzalanmış olması zorunludur.