Yoklama Kaçağı Nedir? Yoklama Kaçağı Cezası 2023

Yoklama zamanında bulunmayan, bulunamadıklarını ispatlayan kanunda yazılı bir mazeretlerden birini gösterememiş olanlara yoklama kaçağı denir. Askerlik çağına gelmiş her vatandaş, askerliğe uygun olup olmadığı, eğitim ve meslek durumları gibi durumların tespit edilmesi amacı ile askerlik yoklaması yaptırması gerekir. Yoklama kaçağı; sevk yılı içinde tüm kriterlerin tespiti için kişinin bağlı bulunduğu askerlik şubesine gitmesi gereken zamanda müracaat etmemesinde kullanılan bir tabirdir. Yasalara göre herhangi bir mazereti olmadan kendisine tanınan süre içinde askerlik işlemleri için müracaat emmeyen kişilere yoklama kaçağı adı verilir.

Yoklama Kaçağı Nedir? 

Askerlikle ilgili en temel hükümlere Anayasamızın 72. maddesinde yer verilmiştir. Bu maddede şu şekilde açıklanmıştır. “Vatan hizmeti, her Türkün hakkı ve ödevidir. Bu hizmetin Silahlı Kuvvetlerde veya kamu kesiminde ne şekilde yerine getirileceği veya getirilmiş sayılacağı kanunla düzenlenir.” Yoklama kaçağı; yoklamada olmayan, olmadığına dair kanunlara uygun yazılı bir mazeret gösterememiş olan kişilere verilen addır. Yoklama kaçağı ile bakaya kavramları, ilgili kanunlarda açık bir şekilde tanımlanmıştır. Bu kanunlara göre;

Yoklama: Yükümlülerin sağlık muayenelerinin yapılması ve askerliğe elverişli olup olmadıklarının tespit edilmesi, öğrenim durumları, meslekleri ve niteliklerinin tespitinin yapılmasıdır.

Yoklama dönemi: Bir kişi için askerlik çağının başlangıcı olan tarihten muvazzaflık hizmetinin başlangıç tarihine kadar geçen süre olarak ifade edilir.

Yoklama kaçağı: yoklama senesi içinde yoklamasını yaptırmayanlara verilen isimdir.

Geç iltihak bakayası: Sevkini yaptırmış olmasına rağmen kendisine tanınan yol süresi dışında birliğine katılan kişiler için kullanılır.

Saklı: Yirmi yaşına girmiş olmasına rağmen isimlerini nüfus kayıtlarına geçirmemiş bulunan kişilere verilir.

Yoklama Kaçağı Ceza Davası Nedir? Hangi Mahkemeye Başvurulur?

Yoklama kaçağı ya da bakaya durumuna düşen kişilere idarî para cezası uygulanır. Bu cezanın kesinleşmesinin ardından kişinin yoklama kaçağı ya da bakaya durumu devam etmişse, bu kişi hakkında askerlik şubelerince suç dosyası hazırlanması gerekir. Askerlik şubesi, kişinin adına açılan suç dosyasını bu kişinin nüfusa kayıtlı olduğu yerdeki cumhuriyet başsavcılığına göndermesi gerekir. Savcılık yeterli suç delillerinin varlığına ikna olursa, kişi hakkında sulh ceza mahkemesinde ceza davası açılır. Bu davanın takibinde hukuk avukatı ile çalışmanız tavsiye edilir.

Askeri Ceza Kanununun “Yoklama kaçağı” Maddesine göre; kişinin hakkında verilen idarî para cezasının kesinleşmesi sonrası söz konusu kanunlara göre açıklanan 4 mazeretten birisi bulunmaksızın,

1. Yoklama kaçaklarından beraber yoklamada oldukları aynı doğumlu kişilerin, yurt genelinde normal sevk senesi içindeki son kafilesi gönderilmiş olanlar için, son kafilenin gönderilmesi tarihinden itibaren,
2. Bakaya kalan kişilerin, bakaya kalmalarının başladığı tarihten itibaren,
3. İhtiyat erattan çağrılıp beraber işleme alındığı kişiler gönderilmiş bulunanlar için, en son gönderilme tarihi itibari ile,
4. Yoklama kaçağı, saklı ya da bakaya olup olmadığı göz önünde bulundurulmaksızın, askerlik şubesince sevk edildiği kıtasına katılmayan ya da geç katılanlar için, kendileri için belirlenen kanuni yol süresinin bitiminden itibaren

• Dört ay içinde başvurularını yapan kişiler altı aya kadar,
• Yakalanan kişiler iki aydan itibaren altı aya kadar,
• Dört aydan sonra bir yıl içinde başvurusuna yapan kişiler iki aydan bir yıla kadar, 
• Yakalanan kişiler için dört aydan bir yıla kadar,
• Bir yıl sonrası gelen kişiler dört aydan iki yıla kadar,
• Yakalanan kişiler altı ay ile üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Yoklama Kaçağı Cezaları Adli Para Cezasına Çevrilebilir Mi?

Yargılamayı yapan mahkemenin, hükümlünün bir miktar parayı devlet hazinesine ödemesi kararının alması adli para cezasıdır. Türk hukuk sistemine göre, kasten işlenen suçlarda bir yıl ya da altındaki hapis cezaları, adli para cezasına çevrilir. Bir kişinin yoklama kaçağı, bakaya, saklı durumuna düşmesi sebebi ile hükmedilen hapis cezası, bir yıl ya da altındaysa adli para cezasına çevrilebilir.

Yoklama Kaçağı Cezası Erteleme Nasıl Olur?

Yoklama kaçağı erteleme kararının alınması ile mahkemede yargılanan kişinin suçlu olduğunu tespit etmiş ve onu hakkında hapis cezasına hükmetmiştir. Ancak, mahkeme kişiye verilen hapis cezasında, cezaevinde infaz edilmesi durumundan şartlı olarak vazgeçmiş olabilir. Bu durumda ortada erteleme kararı söz konusudur. Kişinin yoklama kaçağı, bakaya düşmesi sebebi ile verilen hapis cezası, 2 seneden az ise erteleme kararı verilebilir.

Yoklama Kaçağı Cezası 2023 Ne Kadar?

Yoklama kaçağı ve bakayalar kanunlara göre idari para cezası ile cezalandırılır. Bu kişilerden kendiliğinden gelenler her güne karşılık 5 Türk Lirası ile cezalandırılır. Yakalanan kişilerin ise günlük olarak 10 Türk Lirası idari para cezası ile cezalandırılması gerekir. Kanunlara göre belirlenen idari para cezaları yeniden değerlendirilirken, 30/3/2005 tarihli Kabahatler Kanununun 17’nci maddesinin yedinci fıkrası dikkate alınır. İdari para cezaları tebliği edildikten sonra bir ay içinde ödenmelidir.

Sıkça Sorulan Sorular

Yoklama kaçağı cezası ödenmezse ne olur?

​Kesinleşmiş olan yoklama kaçağı cezaları idari para olduğu için ödenmeyen borçlar icra takibine dönüşür. Bunun sonucunda haciz işlemleri başlatılır. Vergi borcuna borç hemen yansıdığı için icra takip işlemleri ivedilikle yapılmalıdır.

Yoklama kaçağı cezası ne demek?

Celp kağıdı almasına karşılık, askerlik işlemlerini yaptırmayanlar yoklama kaçağı olarak kabul edilir. Yoklama kaçağı hükümlerine göre; asker ve yoklama kaçakları idari para cezasıyla cezalandırılır. Kendiliğinden gelenler günlüğü 5 TL, yakalananlar ise günlüğü 10 TL’den ceza alır.

Yoklama kaçakları çalışabilir mi?

​Yoklama kaçaklarının özel kurumlarda çalışıp çalışamayacakları işverenin insiyatifine kalmıştır. Bu durumda işveren yoklama kaçağı niteliğinde olan birini çalıştırmak isterse asker kaçağı çalışabilir. Ancak, asker kaçakları sigortasız olarak çalışamaz. Sigortasız olan işlerde asker kaçaklarının çalışmasında sakınca bulunmaz.

Yoklama kaçağı davasında avukat şart mıdır?

Yoklama kaçağı davasının açılması ile birlikte bir uzmandan yardım alınması gerekir. Hukuk avukatı bu konuda size yardımcı olacaktır.