Ses Kaydı Almak Suç Mudur?

Yaşadığımız çağda teknoloji hızla gelişmektedir. Bununla beraber görüntü ve ses kaydı yapmak çok daha basit hale gelmektedir. Ses kaydı almanın suç teşkil edip etmediği konusunda pek çok kişi merak etmektedir ve bu sorunun yanıtını bulmak amacıyla araştırmalar yapmaktadır. Özellikle hukuk alanında kişisel bilgilerin korunması konusunda bireylerin izni alınmadan kaydı yapılan ses ve kamera görüntülerinin kullanılması tartışma konusu olmaktadır. Görüntü ve ses kayıtlarının alınması suç sayılabilmesi için net bir ölçüt vardır, bu ölçüt ise alınan kayıtların elde ediliş şeklidir. 

Bir kişinin izni olmadan görüntü ve ses kaydının alınmasıyla hukuka aykırı davranışta bulunulmuş olunmaktadır. Suç teşkil edeceği için elde edilen ses ve görüntü kayıtlarının delil olarak kullanılması da mümkün değildir. Aynı zamanda kaydı alan kişi Türk Ceza Kanunu çerçevesinde, yaptığı eylem itibariyle suç teşkil etmiş olmaktadır. Bir kişinin izni olmasa bile elde edilen kayıtların delil olarak kullanılması ve aynı zamanda hukuka uygun kabul görmesi için bazı şartlar vardır.

Suçu oluşturan davranışlar bireyler arasında geçen özel konuşmanın kayıt altına alınmasıdır. Özel konuşmalardan kasıt ise alenen yapılmasıdır. Eğer bireyler arasındaki geçen konuşma üçüncü kişinin duyması için özellikçe çabalanması gerekiyor ise bu yapılan konuşma aleni konuşma sayılmamaktadır. Yani üçüncü kişilerin duyması için çaba gösterilmeyen konuşmalar aleni konuşma sayılmaktadır. Herkesin kolaylıkla, çaba sarf etmeksizin duyabileceği konuşmalardır. Böylelikle aleni konuşmanın kayıt altına alınması suç teşkil etmektedir. Bundan dolayı kayıt altına alınan ses ve görüntülerinin, video kayıtlarının ve fotoğraf çekimlerinin bahsi geçen biçimde yapılması halinde Türk Ceza Kanunu’nda yer alan kanunlar çerçevesinde suç teşkil ettiği söylenmelidir. Bundan dolayı yapılacak kayıtların kanunlara uygun bir biçimde elde edilmesi ve suç sayılmaması için dikkatli olunması gerekmektedir. Bunlar sonucunda Türk Ceza Kanunu kapsamında kişini izni olmaksızın ses kaydı alınması suç teşkil edip, kaydın içerdiği veriler ve ses kaydının alınma sebebi bazı durumlarda suç teşkil etmemektedir. 

Özel Hayat

Konuşmaların bir kişinin izni olmadan kayıt altına alınması suç teşkil edebilmesi için bazı kavramların özellikle de özel hayatın gizliliği ve özel hayat kavramlarının bilinmesi gerekmektedir. Türk Ceza Kanunu 134. Maddesine bakıldığında “Özel hayat, kişinin başka suretle başkaları tarafından görülmesi  bilinmesi mümkün olmayan  kişiye ve izin verdikleri  kişiler haricindekileri  bilmesi mümkün olmayan kişiye özgü alana özel hayat denilmektedir.” Şeklinde ifade edilmektedir. Özel hayat kavramı kapsamına girmeyen diğer alanlardaki verilerin kayıt altına alınması ve paylaşılması suç teşkil etmemektedir.

Aleni Konuşma 

Bireylerin üçüncü kişilerin erişimine açtıkları, üçüncü kişilerde saklamadıkları konuşmaları aleni konuşma kavramı olarak ifade edilmektedir. Aleni olmayan konuşmada, konuşmanın yeri önem arz etmemektedir. İki kişi arasında geçen ama halka açık ortamda gerçekleşen konuşmalar aleni olmayan konuşmaların kapsamındadır. Ancak bir konferans salonunda yapılan bir seminer aleni konuşma kapsamındadır. Burada yapılan konuşmalar, özel bir çaba göstermeksizin elde edilebilir olmasından dolayı aleni konuşmadır.

Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu (TCK 134)

İzinsiz görüntü ve ses kaydının alınması durumlarında genellikle “özel hayatın gizliliğini ihlal” suçu ortaya çıkmaktadır. Türk Ceza Kanunu 134. Maddesinin hükmüne göre, ses ya da görüntülerin izinsiz kayda alınması ile özel hayatın gizliliği ihlal edilmiş olur ve bu durum suç kabul edilmektedir. Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu teşkil edilmesi için, bir bireyin hayatındaki gizli alanlara bir diğer kişi ya da kişiler tarafından izni olmaksızın müdahale edilmiş olması gerekmektedir.

Haberleşmenin Gizliliğini İhlal Suçu (TCK 132)

Bireyler arasında kurulan haberleşme sonucu, konuşmaların kayıt altına alınması ile haberleşmenin gizliliğinin ihlali söz konusu olmuş olmaktadır. Bu durumda da “haberleşmenin gizliliğini ihlal” suçu meydana gelmektedir. TCK m. 132 hükmü ile, gizliliğin ihlali haberleşmedeki içeriklerin kayıt altına alınması ile gerçekleşmesi sonucunda suç teşkil ettiği kabul edilmektedir.

Bu suçun gerçekleşmesinde iki koşula bakılmaktadır;

• Haberleşmenin belli kişiler arasında geçmesi ve sınırlı sayıdaki kişiler tarafından bilinmesi gerekmektedir.
• Haberleşmeyi gerçekleştiren kişilerin hem haberleşmenin hem de haberleşme içeriğinin gizli kalmasını istemeleri gerekmektedir. 

Kişinin izni olmadan ses kaydı yapılması halinde haberleşmenin gizliliğinin ihlali söz konusu olmaktadır. Haberleşmeyi yapan taraflardan biri yoluyla ihlal edilebileceği gibi üçüncü bir kişi yoluyla da gerçekleşebilmektedir. 

Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi Ve Kayda Alınması Suçu (TCK 133)

Bireyler arasında yapılan gizli konuşmaların üçüncü bir kişi tarafında ya da taraflardan birinin izni olmadan kayda alınması veya dinlenmesi durumunda suç teşkil etmektedir. TCK m. 133 hükmünde belirtilen suçun gerçekleşmesi durumunda failin konuşmayı gerçekleştiren taraflardan biri olmaması gerekmektedir. Ortam dinleme cihazı, ses dinleme cihazı veya gizli dinleme cihazıyla başka kişilerin arasındaki aleni olmayan konuşmaların dinlenmesiyle TCK m. 133 hükmüne göre suç işlenmiş kabul edilmektedir. 

Ses Kaydı Almanın Cezası Nedir?

Kişinin izni olmadan ses kaydı almanın cezası, suç işleyen kişinin hangi suçtan ceza alacağına göre değişmektedir. 

• Haberleşme gizliliğini ihlal suçu ise 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmaktadır.
• Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu ise 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmaktadır.
• Bireyler arasındaki konuşmaları dinlemek ve kayda almak suçu ise 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmaktadır.

Daha fazla bilgi almak için ceza avukatı Görkem Demircan ile iletişime geçebilirsiniz.

Ses Kaydı Ala Cezası Paraya Çevrilir Mi?

Hapis cezalarına alternatif olarak yaptırımın adli para cezasına çevrilebilmektedir. Ancak kısa süreli hapis cezaları için mümkün olabilmektedir. Kısa süreli hapis cezası ise 1 seneden kısa süreli cezalara verilen addır. Ses kaydı almak suretiyle suç işleyenlere verilen hapis cezaları 1 yıldan daha çok olduğundan dolayı adli para cezasına çevirmek mümkün olmamaktadır.

Ses Kaydı Yasal Olması

Zorunluluk durumda bulunan bir kişinin video, görüntü ve ses kaydının alınması hukuka uygun bulunmaktadır. Hukuka uygun eylemin gerçekleşmesi ise suç oluşturmadığından dolayı bahsi geçen eylemleri gerçekleştiren kişi ceza almamaktadır. 

Video, ses  ya da görüntü kaydını alan kişilerin fiillerinin hukuka uygun kabul görmesi için zorunluluk durumunun gerçekleşmiş olması gerekmektedir. Zorunluluk şartları şu şekildedir;

• Kişilerin kendine veya yakınlarına yönelik saldırının tesadüfi olarak veya ani olarak gerçekleşmesi gerekmektedir. 
• Eylemi gerçekleştiren kişilerin yakınlarına ya da kendisine yönelik bir suç olmalıdır. Kişi bu haksız saldırıyı engellemek için ses kaydı yapmış olmalıdır.
• Haksız saldırı altında olan kişilerin yetkili mevkilere başvuru olanağı olmamalıdır.
• Haksız saldırı esnasında olan ve kaybolması muhtemel delillerin korunması amacıyla hayıt alınmalıdır.

Sıkça Sorulan Sorular

İzinsiz Ses Kaydı Almak Suç Mudur?

Bir kişinin izni olmadan ses kaydı almak, bireyin özel hayatına karışma özelliğindedir. Bundan dolayı izin alınmadan yapılan ses kayıtları TCK açısından suç sayılmaktadır. Ancak bazı hallerde izinsiz ses kaydı suç sayılmamaktadır.

Gizlice Ses Ve Video Kaydı Almak Hangi Suçu Teşkil Eder?

Gizli bir şekilde fotoğraf, ses ve video kaydı almak, bazı kurallara uymak kaydıyla hukuka uygun olarak yapılır ise ceza ve özel hukuk davalarında delil niteliği taşımaktadır. Ancak planlı ve sistematik olarak delil toplamak gayesiyle yapılan kayıtlar, bundan dolayı hukuk dışı olarak elde edildiği için ispat aracı olarak delil özelliğinde ceza ve hukuk davalarında yer alamaz. Gizlice yapılan video ve ses kayıtları, “Haberleşmenin gizliliğini ihlal suçu (TCK 132), Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu (TCK 134), Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması suçu (TCK 133)”nu oluşturmaktadır.

Delil İçin Ses Kaydı Almak Suç mu?

Ses ve görüntülerin kayıt altına alınması yalnızca belirli durumlarda hukuka uygundur. Bu hususta Yargıtay Ceza Genel Kurulu 21.05.2013 tarih ve 2012/5 Esas, 2013/248 karar sayılı dosyasında şöyle karar vermiştir: “Kişinin kendisine karşı işlenmekte olan bir suçla ilgili olarak, bir daha kanıt elde etme olanağının bulunmadığı ve yetkili makamlara başvurma imkanının olmadığı ani gelişen durumlarda karşı tarafla yaptığı konuşmaları kayda alması halinin hukuka uygun olduğunun kabulü zorunludur. Aksi takdirde kanıtların kaybolması ve bir daha elde edilememesi söz konusudur.”