Ortak Velayet Nedir?

Ortak velayet, eşlerin boşanması sonrasın çocuğun ihtiyacı olan bakım, eğitim ve gözetim gibi ihtiyaçlarda velayet hakkının eşlerin her ikisine verilmesidir. Türk hukukunda velayetin birlikte kullanımına dair bir hukuki düzenleme yoktur. Ancak, Yargıtay kararı ve uluslararası anlaşma çerçevesinde uygulama alanı bulur. Kısaca ortak velayet, Yargıtay kararları ve uluslararası anlaşmalara tabidir. Kişiye sıkı sıkıya bağlı olan mutlak haklardan biri de velayet hakkıdır.

Hukuki açıdan velayet hakkının bir başkasına devri imkansızdır. Aynı zamanda velayet hakkından feragat etmek de mümkün değildir. Velayet sadece anne ve baba için değil aynı zamanda çocuk içindir. Dolayısıyla, velayet hakkı kullanımında daime çocuğun menfaati üstün tutulmalıdır.

Ortak Velayet Şartları

Hukuk kurallarına göre boşanma sonrası velayet anne ya da babadan birine verilir. Dolayısı ile ortak velayet hakkı kullanım şartlarını ancak yargı kararlarına göre belirlenebilir. Velayetin birlikte kullanımı Yargı kararlarına göre şu şekildedir.

• Öncelikle ebeveynlerin bu konuda istekli olması ve aralarındaki iletişimin velayetin birlikte kullanımı için güçlü olması gerekir.
• Ebeveynler ortak velayet kullanma talebini boşanma dilekçelerinde belirtip mahkemeye sunmalıdır.

Hakimin ortak velayet kararı alması için bu şartların varlığının yanında çocuğun üstün yararının bulunduğuna ilişkin kanaatte bulunması gerekir. Hakim çocuğun kişisel gelişimi, bakımı, ebeveynlerinin çocukla ilişkisi hakkında ortak velayetin çocuk için daha yararlı olacağı izlenimine sahip olmalıdır.

Ortak velayet kararında  çocuğun yaşı da önemlidir. Çocuk ayırt etme yetisine sahipse, hakim karar verirken bu konu hakkında onun da görüşünden yararlanır. Aile ve boşanma hukuku ortak velayet kararında hakime takdir yetkisi tanınmıştır.

Ortak Velayet Nasıl Olur?

Ortak velayet kararında hakimin vermiş olduğu kararın nasıl uygulanacağına dair bazı prosedürler bulunur. Buna göre;

• Ortak velayet kararında boşanan ebeveynler; eğitim, sağlık gibi konularda ortak çocuklarının menfaatini gözetmelidir. Bu durumda çocukları adına ortak bir karar verebilir ve giderlere birlikte katılırlar.
• Hakimin verdiği ortak velayet hakkının kullanılması kararının uygulanmasında tarafların hazırladıkları protokoldeki hususlar dikkate alınır.
• Anne ve babanın, çocuğun masraflarına hangi oranda katılacağı, çocuğun kimin yanında ne kadar sürede kalacağı gibi tüm konular, ortak velayet protokolünde belirtilen şartlara göre uygulanır.

Ortak Velayette Nafaka

Ortak velayet kullanım kararında ebeveynler müşterek çocuğun eğitim, sağlık gibi tüm masraflarını ekonomik güçleri oranında eşit olarak karşılar. Ancak, bu durum nafakada indirimine sebep olarak düşünülmez.

Hakim daima çocuğun üstün yararını gözetir ve nafaka miktarını buna göre tayin eder. Tayin edilen bu nafaka miktarı çocuğun tüm bakım giderlerinin karşılanması amaçlar. Dolayısı ile ortak velayet  kararının kullanılmasına karar verilse de çocuğa bağlanacak bu nafaka miktarında indirim değil de nafakanın ortak karşılanması söz konusudur. Eşler, hakim tarafından belirlenen nafakayı ekonomik güçleri oranında ortak karşılar.

Ortak velayette nafaka hususunda herhangi bir yasal düzenleme söz konusu değildir. Hukuki yardım almak taraflar için çok daha sağlıklıdır.

Velayet Davası Nasıl Açılır?

Velayet davası, velayetin değiştirilmesine dair gereklilik duyulması halinde, haklı sebeplerin belirtildiği dava dilekçesi ile birlikte yetkili aile mahkemesine başvuru ile açılabilen bir davadır. Velayet davası başvurusunda bulunacak kişi yetkili mahkemeye başvuru yapmalıdır. Velayet davasında görevli mahkeme aile mahkemesidir.

Aile mahkemesinin olmadığı yerlerde velayet davasına bakmakla görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesi olarak belirlenmiştir. Velayet davasında yetkili tayin edilen mahkeme ise farklıdır. Davalının davanın açılması sırasında yerleşim yeri mahkemesi yetkili mahkemedir. Ancak, kesin bir yetkiden bahsedilemediği için, davacının kendi oturduğu yer mahkemesinde de dava açma hakkı vardır.

Velayet Davasının Süresi Nedir?

Velayetin değiştirilmesi ya da kaldırılması talebi ile açılan davaların, yetkin ve deneyimli bir aile ve boşanma hukuku avukatı uzmanlığı ile takip edilmesi gerekir. Böylece hatalı veya ihmali işlemler sebebi ile hak ve menfaat kaybı yaşanmasına engel olunur. Ayrıca davanın kısa sürede neticelenmesi adına da doğru bir yaklaşımdır. Ortak velayet davaları, mahkemenin iş yüküne ve süreci etkileyen faktörlere bağlı olarak farklı sürelerde sonuçlanabilir. Dava süreciyle alakalı bilgi sahibi olmak için hukuki danışmanlık alınması doğru olacaktır.

Ortak Velayet Hakkı Hangi Avantajlar Sunar?

Ortak velayet, boşanmış anne ve babanın ortak çocuğunun gereksinimlerine müşterek karar alması ve sorumluluğu paylaşmasıdır. Yasalara göre çocuğun velayeti eşlerden birine verilir. Ancak, uygulamada kabul gören şartların varlığı halinde mahkeme, ortak velayet kararı alabilir. Ortak velayetin avantajları şu şekilde sıralanabilir.

• Anne ve baba çocuk için aktif destek sağlar.
• Çocuğun her iki ebeveyni ile düzenli ve sürekli iletişimi olur.
• Anne ve baba iş yükünü bölüşür.
• Anne ve baba uzlaşmak durumunda kalır.
• Çocukla alakalı kararlarda anne ve baba eşit yetki ve sorumluluğa sahip olur.
• Ortak velayet, çocuğun duygusal gelişimi açısından daha az risk içerir.
• Ortak velayet, çekişme gibi durumları ortadan kaldırmaya yarar.

Sıkça Sorulan Sorular

Ortak velayet davası nedir?

Velayet davası; velayet hakkına sahip olan tarafın hak ve yetkilerinin değiştirilmesi için açılır. Çocuğun kişiliğinin ve varlıklarının korunması ile onun temsili konusundaki hak ve yükümlülüklerin değiştirilmesine ve iki tarafa pay edilmesine yönelik açılan bir davadır.

Ortak velayet davası ne sürede sonuçlanır?

Velayet davası süresi, dava ile ilgilenen mahkemenin iş yüküne ve diğer faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bu süre. davanın açıldığı yer mahkemesi veya adli tatil gibi sürelere bağlı olarak da değişiklik gösterebilir.

Ortak velayet davasında avukat şart mı?

Avukatsız da ortak velaylet davası açabilir ve takip edebilir. Ancak, uygulamada avukatsız takip edilen velayet davalarında hak kaybı yaşanma riski ortaya çıkabilir. Hukuk sistematiği içindeki, yeri itibariyle teknik bir dava olup uzmanlık gerektirdiği için aile ve boşanma hukuku avukat desteği alınmasında yarar vardır.