Nefsi Müdafaa Nedir?

Saldırıya uğrayan kişi kendini savunduğunda meşru müdafaa gerçekleşmiş olur. Asıl amaç nefsin yani kişinin kendini savunması olarak görülür. Savunma sırasında ise dengeli bir şekilde taarruz etmesidir. Dengesiz güç uygulamak ya da savunma sırasında aşırıya kaçmak nefsi müdafaa konusunun dışında kalır.

Silahla saldırı anında diğer tarafı ‘etkisiz hale getirmek amacıyla’ silahla karşılık vermek, nefsi müdafaa olarak kabul edilir. Yumrukla saldıran kişiye karşı silahla saldırmak ise dengesiz güç olarak nitelendirilir ve nefsi müdafaanın sınırları dışında kalır. Nefsi müdafaada en önemli husus, savunma amacı dışına çıkmamaktır. Temel amaç, saldıran kişiyi etkisiz hale getirmektir.

Nefsi Müdafaa Durumları Nelerdir?

Kişinin nefsi müdafaada bulunması için savunmada olması şartı aranır. Haksız yere taarruza uğraması ya da kişisel olarak tehditle yüz yüze kalması gerekir. Haksız şekilde karşı tarafa saldıran kişi nefsi müdafaada bulundu sayılmaz. Nefsi Müdafaa durumları şu şekildedir.

• Yumrukla gerçekleştirilen saldırı karşısında dövüş teknikleri ile karşılık vermek ve saldırı yapan kişiyi etkisiz hale getirmek.
• Yaşam alanına hırsız giren birinin hırsızı etkisiz hale getirmesi.
• Çalışma alanında saldırıya uğrayan kişinin saldırı yapan kişiyi etkisiz hale getirmesi.
• Silahlı saldırı yapan kişiyi yaralamak sureti ile etkisiz hale getirmek.
• İş yerinden eşya çalmak için gelen hırsızı etkisiz hale getirmek.

Kanunlarda müdafaa konusunun meşru sayılması için saldırı yapan kişinin müdahalesini durdurmak esastır. Saldırganı etkisiz hale getirmek, caydırmak ve zarar vermeden pasif hale getirmek esas konudur.

Nefsi Müdafaa Şartları

Hâkim, somut olayın özelliklerini göz önünde bulundurarak, yasal savunma koşullarının oluşup oluşmadığına karar verecektir. Bir savunmanın yasal sayılması için şu şartların birlikte gerçekleşmesi aranır.

Haksız bir saldırı bulunması gerekir. Suç niteliğine sahip bir eyleme karşı nefsi müdafaa yapılabileceği gibi hukuka aykırı bir fiile karşı da nefsi müdafaa yapmak mümkündür. Saldırının hukuka aykırı olması yeterli bulunur. Aynı zamanda hukuka aykırı olmadığı halde örf, adet ve ahlaka aykırı olan fiiller meşru savunmanın sebebi olarak görülmez. Ayrıca saldırı kasten olabileceği gibi ihmal sebebiyle de yapılabilir.

• Saldırı, kişinin kendisine ya da bir başkasına ait hakka yönelik yapılmalıdır.
• Savunma zorunlu olmalıdır. Savunmada zorunluluk bulunup bulunmadığı, her olayın özelliğine göre ayrı saptanmalıdır.
• Saldırı ile savunma eşzamanlı yapılmış olmalıdır. Saldırı başlamadan ya da saldırı gerçekleştikten sonra yapılan savunma nefsi savunma kapsamında değerlendirilmez.
• Saldırı ile savunma arasında oran aranır.

Nefsi Müdafaa Suç Mudur?

Nefis müdafaa hukuka uygunluk nedenidir. Hukuka uygunluk sebepleri suçun unsurları arasında bulunan hukuka aykırılık halini ortadan kaldırır ve fiili en baştan beri hukuka uygun hale getirir. Kanunlarda yer alan hukuka uygunluk sebepleri şu şekildedir.

Kanun hükmünü ifa etme,

Hakların kullanılması,

İlgili kişinin rızasının olması, nefsi müdafaa halidir.

Somut olayda nefsi müdafaanın varlığına karar verilirse, yapılan eylem suç teşkil etmez. Kısaca, nefsi müdafaa adına gerçekleşen durumlar, suç olarak kabul edilmez.

Nefsi Müdafaada Sınırın Aşılması Koşulları?

Kişilerin yaşadıkları saldırı karşısında meşru müdafaa hakkı vardır. Bu hakları yerine getirirken sınırları aşabilirler. Yargıtay, kişilerin sınırları aşması için gerekli olan koşulları açıkça belirtilmiştir.

• Savunma yaparken, saldırının devam ediyor olması ya da var olması şartı aranır.
• Savunma yapan kişinin savunma sırasında yaşamış olduğu heyecan ya da korkudan dolayı sınırı aşmış olması şartı aranır.
• Savunma yapan kişinin ölçüyü kendi lehine olacak şekilde aşmış olması gerekir.
• Kişinin hakkını savunma ile koruyabilecek durumda olması gerekir.

Bu şartların oluştuğu kanıtlanırsa, mahkemece kişiye yaptığı meşru savunma için sınırı aşmasına dair ceza verilmez. Ancak, savunmayı gerçekleştiren kişi bu şartlardan bağımsız olarak sınırı aşmışsa, ceza alabilir.

Nefsi Müdafaa Ceza Alır Mı?

Nefsi müdafaanın cezası yoktur. Nefsi müdafaa bir hukuka uygunluk nedeni sayıldığı için hukuka aykırılık da suç unsurlarından kabul edilir. Meşru müdafaa durumunda ortada bir suç olmayacağı için cezası da yoktur. Yaşanan olay nefsi müdafaa kapsamında olduğu sonucuna varıldığında kişinin beraatı kararı verilir.

Nefis Müdafaa Kişinin Siciline İşler Mi?

Yargılama neticesinde mahkeme, kişinin eylemlerinin nefsi müdafaa kapsamında olduğuna karar verirse, beraat kararı alır. Beraat kararları adli sicil kaydına işleyen kararlar içinde bulunmaz. Dolayısı ile nefsi müdafaa sicile işlemez.

Nefsi Müdafaada Avukat Şart Mıdır?

Nefsi müdafaa durumunda suçun şekline ve ceza sınırına göre avukat zorunluluğu olup olmadığı değişiklik gösterir. Ancak, avukat zorunluluğu olmasa da ceza yargılamaları son derece teknik ve uzun süreçlerden oluşur. Böyle bir durumda avukatla çalışmak her zaman yararlı olur. Bu süreçte avukat desteği almak, yargılanan kişi açısından önemlidir. Ceza yargılaması olduğunda Ankara ceza hukuku avukatı zorunlu olduğu haller vardır. Bu haller;

• Yaşın küçük olması,
• Kendini savunamayacak şekilde malul, sağır ve dilsiz olması,
• Alt sınırı 5 yılın üstünde bir suçtan yargılanan kişiler ceza hukuku avukatı tutmak zorundadır.

Sıkça Sorulan Sorular

Nefsi müdafaa hangi durumlarda ortaya çıkar?

Nefsi müdafaa haksız saldırı yaşanan durumlarda ortaya çıkar. Bu durumlarla karşı karşıya kalındığında saldırıya uğrayan kişi ve kişinin yanında olanlar saldırıdan kurtulmak için savunma yapabilir.

Nefsi müdafaa cezası ne kadardır?

Kişinin nefsi müdafaaya uygun olacak şekilde davrandığı tespit edilmişse, ceza almaz. Ancak, bu eylemi kasti ve sınırı aşacak şekilde yaptıysa ceza alır. Yaşadığı saldırı karşısında kasten adam öldüren kişi müebbet hapse mahkum edilir.

Nefsi Müdafaa Suç Mudur?

Kişi yaşadığı haksız saldırı karşında orantılı şekilde kendini korumak için savunma yapmışsa nefsi müdafaa suç kabul edilmez. Hukuka uygun şekilde gerçekleşen savunma eylemi olarak değerlendirilir.

Nefsi müdafaada avukat şart mıdır?

Nefsi müdafaada avukat zorunluluğu olmasa da ceza yargılamaları oldukça teknik ve süreçlerdir. Böyle bir durumda avukatla çalışmak daima yararlı olacaktır.