Eser Sözleşmesi Şartları ve Unsurları

Eser sözleşmesi, nitelik açısından karşılıklı iki tarafa borç yükleyen bir sözleşmedir. Eser sözleşmesinde taraf yüklenici ve iş sahibi olarak tanımlanır. Yüklenici; bir eseri meydana getirmeyi üstlenen kişidir. İş sahibi ise; yüklenici tarafından yaratılan eser karşısında bir bedel ödemeyi taahhüt eden kişidir. Bu bağlamda eser sözleşmesinde “eser” ve “bedel” olmak üzere iki temel unsurun varlığı söz konusudur. Eser sözleşmesi istisna sözleşmesi olarak da bilinir.

Eser sözleşmesi, herhangi bir şekle bağlı olmayan yani yazılı olarak yapılabileceği gibi sözlü olarak da yapılabilen bir sözleşme şeklidir. Burada en önemli konu ise eser sözleşmesinin Borçlar Kanunu Madde 27 hükmüne göre kanuna ve emredici hükümlere aykırı olmadığıdır.

Eser Sözleşmesinin Hukuki Niteliği ve Özellikleri Nelerdir?

Eser sözleşmesi iki tarafa borç yükleyen sözleşme türü olması sebebi ile kurulması ile taraflardan yüklenici olan bir eser meydana getirmek, iş sahibi olan ise bedel ödeme yükünü borçlanma esasını doğurur.

Eser sözleşmesi rızai bir sözleşme olması nedeni ile tarafların karşılıklı ve birbirine uygun irade beyanları doğrultusunda kurulur. Eserin teslimi ifa süreci ile ilgili süreçten oluşur.

Eser sözleşmesi ile birlikte sürekli bir borç ilişkisi doğmaz. Eser sözleşmesinde, yüklenicinin eser meydana getirmesi ve teslim ifası zaman içinde süreklilik arz eden bir ifada yönelik olmadığı için sözleşme ifa ile sona ermiş olur.

Eser Sözleşmesinin Unsurları Nelerdir?

Eser sözleşmesi temel olarak 2 unsurdan oluşur. Bu unsurlar “bir eser meydana getirme” ve “bir bedel ödeme” olarak ifade edilir. Eser sözleşmesi, yüklenicinin borçlandığı bir eser meydana getirme edimi ve bir iş görme sonucu doğmuştur. Hizmet sözleşmesinde var olan işçi ve vekâlet sözleşmesinde var olan vekil iş görme borcunun aksine, yüklenicinin eser meydana getirme borcu bir edim sonucu oluşur. Borçlanılan bu iş görme durumu da eser olarak ifade edilir.

Aynı zamanda eser sözleşmesinde iş sahibinin ortaya çıkacak eser karşılığında bir bedel ödemeyi taahhüt etmesi gerekir. Bu sözleşmenin asli yükümlülükleri içinde yer alır. Sözleşmede bedel ödeme taahhüdünün bulunması yeterlidir. Bunun miktarının önceden belirlenmiş olması zorunlu tutulmaz. Taraflar kararlaştırmamış olsa bile bir bedel ödeyeceğini biliyorsa eser sözleşmesinin varlığından bahsedilebilir.

Eser Sözleşmesinin Tarafları Kimlerdir?

Eser sözleşmesinde iti taraf vardır. Bunlardan biri eserin ortaya çıkarılması ve teslim edilmesi işini üstlenen kişidir. Bu müteahhit veya yüklenici olabilir. Diğer taraf ise bu eseri satın almayı taahhüt eden kişidir. Bu da iş sahibi veya müşteri olabilir. Bu iki taraf arasında yapılan hukuki bir anlaşma eser sözleşmesi olarak ifade edilir. Eser sözleşmesinin tarafları şu şekilde açıklanabilir.

Müteahhit yani yüklenici: Müteahhit, eser sözleşmesinde belirlenen işi gerçekleştirmeyi ve netice olarak ortaya çıkan eseri iş sahibine teslim etmeyi üstlenen taraftır. Müteahhit aynı zamanda malzeme ve işçilik de sağlar. Sözleşme kapsamındaki tüm işleri tamamlamakla yükümlüdür.

İş Sahibi yani müşteri: İş sahibi, eser sözleşmesi kapsamında müteahhitten hizmet satın almayı taahhüt eden kişidir. Satın alacağı bu hizmet karşılığında belirlenen bedeli ödemeyi üstlenir. İş sahibi, eserin tamamlanması ve teslim edilmesi neticesinde, eseri onaylamak ve karar verilen bedeli ödemekle yükümlüdür.

Eser sözleşmesinin tarafları, iş sahibi ve yüklenici olmanın yanı sıra her iki taraf da gerçek veya tüzel kişi olabilir. Aynı zamanda sözleşme taraflarından biri tüketici sıfatına sahipse, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun uygulanabilir. Tüketici işlemlerinde, kanunların özellikle ayıplı hizmete ilişkin belirlediği hükümleri dikkate alınmalıdır.

Eser Sözleşmesi Nasıl Sona Erer?

Eser sözleşmesinin sona ermesine ilişkin bazı temel unsurlar vardır.

• Eser sözleşmesi, tarafların sözleşmesinin sona ermesi ile ilgili karşılıklı olarak anlaşılması sonucu sona erebilir.
• Eser sözleşmesi, sözleşmedeki keşif bedelinin yaklaşık olarak tespit edilmesi ve masraf tutarının da bu bedelin çok fazla üzerine çıkması sonucu iş sahibinin sözleşmeden dönmesi neticesinde sona erebilir. Bunun için, keşif bedelinin çok yüksek oranda aşılmasına iş sahibinin neden olmaması ve yüklenicinin eseri, yaklaşık bedelle meydana getirmekten kaçınması gerekir.
• İş sahibi, eserin tamamlanmasından önce yapılmış olan kısma dair karşılığı ödemek ve yüklenicinin bütün zararlarını gidermek şartı ile sözleşmeye son verebilir.
• Eser teslimatı öncesinde umulmadık bir olay sonucu yok olursa iş sahibi, eseri teslim almada temerrüde düşmezse yüklenici, yaptığı işin ücret ve giderlerinin ödenmesini talep edemez. Bu durumda malzemenin uğradığı hasar, onu sağlayan kişiyi ilgilendirir. Eserin parça borcu özelliğine sahip olması ve teslim edilmeden önce yok olması halinde sözleşme, ifanın mümkün olamayacağı sebebi ile sona erer.

Eser Sözleşmesinde Zamanaşımı

Eser sözleşmesinde zaman aşımı iki duruma göre değişiklik gösterir.

Buna göre, kanunlarca eser sözleşmesinden kaynaklı hak ve alacaklar için zamanaşımı süresi 5 yıl olarak belirlenmiştir. 5 Yıllık zamanaşımı süresi, meydana getirilecek olan eserin tesliminden itibaren başlar.

Eser sözleşmesinde, eserin ayıplı ya da kusurlu teslim edilmesi halinde ise zamanaşımı eserin taşınmaz ya da taşınır mal olup olmamasına göre değişiklik gösterir.

• Taşınmaz bir esere konu olan eser sözleşmesinde 5 yıl,
• Taşınır bir esere konu olan eser sözleşmesinde 2 yıldır.

Eser Sözleşmesi Anlaşmazlıklarında Hangi Mahkeme Görevlidir?

Eser sözleşmesi, Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunu kapsamına girer Bu kanun uyarınca görevli mahkeme tüketici mahkemesidir. Eser sözleşmesi ile ilgili anlaşmazlıkta diğer sözleşmelerde olduğu gibi tüketici mahkemesine dilekçe ile başvurulması gerekir. Bu aşamada ve davanın takibi sürecinde borçlar hukuku avukatı ile çalışmakta yarar vardır.

Sıkça Sorulan Sorular

Eser Sözleşmesi Nedir?

Eser sözleşmesi, yüklenicinin bir eser meydana getirmeyi taahhüt etmesi ve buna karşılık iş sahibinin de bir bedel ödemeyi üstlenmesi ile doğmuş olur.

Eser Sözleşmesinde İş Sahibi Kimdir?

İş sahibi, eser sözleşmesi kapsamında hizmet satın almayı taahhüt eden kişiye verilen addır.

Eser sözleşmesinde yüklenici kimdir?

Yüklenici, eser sözleşmesinde belirlenen işi gerçekleştirmeyi yani eseri iş sahibine teslim etmeyi üstlenen kişidir.

Eser sözleşmesinde avukat şart mı?

Eser sözleşmesi ile alakalı uyumsuzlukların çözümü için borçlar hukuku avukatı bilgisine ihtiyaç duyulabilir.